30 września 2022

Przykurczone palce u stóp, czyli palce młotkowate i młoteczkowate

Spis treści:

Czym jest palec młotkowaty?
Czym jest palec młoteczkowaty?
Skąd te przykurcze? Przyczyny powstawania palca młotkowatego i młoteczkowatego
Palce młotkowate i młoteczkowate – jak wygląda diagnostyka?
Palce młotkowate i młoteczkowate – jak leczy się te deformacje?
Podsumowanie

Czym jest palec młotkowaty?

Palec młotkowaty najczęściej dotyczy palca II. Mamy z nim do czynienia wtedy, gdy przykurcz występuje w stawie międzypaliczkowym bliższym (proximal interphalangeal – PIP). Po pewnym czasie dochodzi do przeprostu w stawie międzypaliczkowym dalszym (distal interphalangeal – DIP) oraz przykurczu i podwichnięcia grzbietowego w stawie śródstopno-paliczkowym (metatarsophalangeal – MTP). Deformacja może dotyczyć wszystkich palców u stóp (prócz palucha), wybranych bądź tylko jednego.

Czym jest palec młoteczkowaty?

Choć palec młotkowaty i młoteczkowaty to terminy brzmiące dość podobnie, każde z nich oznacza nieco inną deformację. W przypadku palców młoteczkowatych zgięcie występuje w obrębie stawu międzypaliczkowego dalszego. Pozostałe stawy – międzypaliczkowy bliższy oraz śródstopno-paliczkowy – pozostają niezmienione. Na początku deformacja jest w miarę elastyczna i można ją jeszcze cofnąć, z czasem jednak sztywnieje i utrwala się. Jest to efekt postępującego przykurczu torebki stawowej oraz mięśni zaopatrujących wspomniany staw. Deformacja najczęściej dotyczy II palca u stopy.

Skąd te przykurcze? Przyczyny powstawania palca młotkowatego i  młoteczkowatego

Palec młotkowaty i młoteczkowaty to deformacje występujące dość często. Niestety brakuje dokładnych badań epidemiologicznych dotyczących Polski, jak i reszty Europy. Wiadomo, że częstość występowania palca młotkowatego/ młoteczkowatego rośnie wraz z wiekiem i jest większa wśród kobiet. Do rozwoju deformacji predysponują również:

• stopa grecka, w której II palec jest dłuższy od pozostałych
• inne deformacje w obrębie stóp: paluch koślawy, stopa wydrążona
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• choroby nerwowo-mięśniowe: stwardnienie rozsiane, mózgowe porażenie dziecięce, ataksja Friedricha choroba Charcot-Marie-Tooth.

Najczęściej jednak do rozwoju palców młotkowatych czy młoteczkowatych przyczyniamy się sami, nosząc zbyt ciasne obuwie lub obuwie na wysokim obcasie. Najczęściej nie zdajemy sobie sprawy, że chodzenie w źle dopasowanych butach będzie miało swoje negatywne konsekwencje w przyszłości.

Czytaj też: Podolog – czym zajmuje się specjalista od stóp?

Palce młotkowate i młoteczkowate – jak wygląda diagnostyka?

Diagnostyką deformacji palców u stóp zajmują się ortopedzi i nie należy ona do szczególnie trudnych. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego, chyba że deformacja występuje u pacjenta w młodym wieku lub jest bardzo zaawansowana. Wówczas sięga się po badania obrazowe, takie jak RTG. Zdjęcia rentgenowskie wykonuje się w projekcji bocznej i przednio-tylnej oraz w obciążeniu stopy ciężarem ciała. TK oraz rezonans magnetyczny nie są wymagane, chyba, że lekarz podejrzewa zmiany o charakterze onkologicznym. Jeśli natomiast istnieje podejrzenie, że deformacja palców u stóp ma swoje źródło w chorobach układowych lub zapalnych, pacjenta kieruje się na badania serologiczne (czynnik reumatoidalny, przeciwciała przeciwjądrowe, badanie w kierunku obecności antygenu HLA-B27, diagnostyka boreliozy).

Palce młotkowate i młoteczkowate – jak leczy się te deformacje?

Deformacje palców u stóp leczy się zachowawczo lub operacyjnie, jeśli zmiany są duże, towarzyszy im ból, a leczenie zachowawcze nie przyniosło poprawy. W leczeniu zachowawczym wykorzystuje się przede wszystkim terapię manualną, która ma na celu poprawić ruchomość w stawach międzypaliczkowych i śródstopno-paliczkowych oraz wzmocnić osłabione mięśnie. W przypadku występowania odcisków, które często tworzą się na zmienionym chorobowo palcu, ulgę mogą przynieść odpowiednio dobrane wkładki ortopedyczne lub specjalne ortezy. Nieprawidłowe ustawienie palców można ponadto skorygować przy pomocy kinesiology taping. Są to specjalne plastry, które poprzez odpowiednie naklejenie wpływają na układ kostno-stawowy.

Leczenie operacyjne w początkowych stadiach rozwoju deformacji może ograniczyć się do plastyki tkanek miękkich. W zależności od przypadku chirurg może przeprowadzić np. tenotomię ścięgien zginaczy albo transfer zginacza na prostownik. W przypadku deformacji sztywnych konieczne jest już działanie na tkance kostnej.

Zobacz również: Wrastający paznokieć – bolesny problem!

Podsumowując, palce młotkowate i młoteczkowate to częsta deformacja palców u stóp. Polega na występowaniu charakterystycznego przykurczu w obrębie stawów. Przyczyny występowania palców młotkowatych/ młoteczkowatych mogą być bardzo różne, od reumatoidalnego zapalenia stawów, po choroby nerwowo-mięśniowe, takie jak stwardnienie rozsiane, a skończywszy na noszeniu zbyt ciasnego obuwia. Zdiagnozowanie palców młotkowatych i młoteczkowatych wymaga dokładnego obejrzenia stóp przez ortopedę, a niekiedy przeprowadzenia badań obrazowych (przede wszystkim RTG). Jeśli deformacja palców nie jest duża, stosuje się leczenie zachowawcze. W przypadku zaawansowanych deformacji konieczne jest zastosowanie leczenia operacyjnego.

Źródła:

1. T. Kaczor, T. Żłobiński, P. Jastrzębski i in.: Zmiany kostno-stawowe palców mniejszych jako przyczyna problemów dermatologicznych w obrębie stopy, „Ann. Acad. Med. Siles” 2019, Vol. 73, s. 144-149.
2. K. Kłosińska, E. Jaworska, A. Pawelczyk-Klimaszewska:Wpływ wybranych deformacji na stan skóry i paznokci stóp, „Kosmetologia Estetyczna” 2018, 2, Vol. 7, s. 212-216.

 

Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 26.07.2023

Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.

Masz problem ze zdeformowanymi, podkurczonymi palcami u stóp? Nie czekaj! Już dziś umów się na konsultację do poradni ortopedycznej holsäMED i porozmawiaj z naszym specjalistą o dostępnych metodach leczenia.

Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl