Zadzwoń 32 506 50 85 
Gdy wypadnie dysk – czyli wszystko, co warto wiedzieć o dyskopatii
Aż 50-80% dorosłych Polaków skarży się na bóle kręgosłupa. W większości przypadków mają one związek z dyskopatią, czyli najogólniej rzecz ujmując, schorzeniem krążka międzykręgowego. Na dyskopatię najczęściej zapracowujemy sobie sami – brakiem ruchu i niewłaściwą pozycją podczas siedzenia czy snu. Co jeszcze może sprzyjać rozwojowi dyskopatii? Jak się ją diagnozuje i leczy? Odpowiedź w artykule!
Jak zbudowany jest kręgosłup, czyli szybka powtórka z anatomii
Aby lepiej zrozumieć, dlaczego dochodzi do dyskopatii, warto przypomnieć sobie anatomię kręgosłupa. Nasz kręgosłup składa się kręgów oddzielonych od siebie 23 dyskami. Cały kręgosłup podzielony jest na odcinki:
- odcinek szyjny, składający się z 7 kręgów (C1-C7)
- odcinek piersiowy, składający się 12 kręgów (Th1-Th2)
- odcinek lędźwiowy, składający się z 5 kręgów (L1-L5)
- odcinek krzyżowy, składający się z 5 zrośniętych ze sobą kręgów (S1-S5)
Uwaga: Do dyskopatii może dojść na poziomie tylko jednego segmentu kręgosłupa lub kilku segmentów jednocześnie. Ponad połowa wszystkich przypadków dyskopatii dotyczy jednak lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
Przeczytaj również: Ból lędźwiowego odcinka kręgosłupa – przyczyny, leczenie
Dyskopatia to choroba krążka międzykręgowego
Krążek międzykręgowy, potocznie zwany dyskiem, jest elementem kręgosłupa, który zapewnia mu odpowiednią ruchomość i amortyzację. Dzięki krążkom międzykręgowym kręgosłup może zginać się, prostować i rotować. Obecność krążków sprawia też, że poszczególne kręgi nie ocierają się o siebie. Niestety krążek międzykręgowy, jak każdy element naszego organizmu, zużywa się z biegiem lat. To zużycie jest tym większe, im bardziej wykorzystujemy nasz kręgosłup. Proces degeneracji krążka jest procesem naturalnym, związanym z wiekiem. Istnieją jednak czynniki, które będą ten proces przyspieszać. Należą do nich przede wszystkim: siedzący tryb życia, niewłaściwa pozycja podczas siedzenia, snu czy dźwigania przedmiotów.
Krążek międzykręgowy nie ma jednorodnej struktury. Od zewnętrznej strony składa się z ok. 20 pierścieni włóknistych. W środku znajduje się natomiast galaretowata substancja, zwana jądrem miażdżystym. U młodego człowieka składa się ona głównie z wody, jednak z wiekiem uwodnienie jądra miażdżystego maleje, co ma ogromne znacznie w rozwoju dyskopatii. Jądro miażdżyste porusza się zgodnie z ruchami kręgosłupa, wędrując zawsze tam, gdzie w danym momencie ma miejsce. Gdy się schylamy, jądra miażdżyste są wypychane w kierunku grzbietu, gdy się prostujemy – w kierunku brzucha.
Czy dysk rzeczywiście może wypaść?
Nie, nie może! Krążki międzykręgowe są bardzo mocno przymocowany do kręgów naszego kręgosłupa – zarówno tych znajdujących się powyżej, jak i poniżej. To co potocznie nazywamy wypadnięciem dysku w rzeczywistości i co jest widoczne na obrazie RTG, TK lub MRI to w rzeczywistości jądro miażdżyste, które przesunęło się względem trzonu kręgów.
Dyskopatia – choroba pracowników biurowych…
…czyli osób, które przez wiele godzin w ciągu dnia przebywają w pozycji siedzącej, rzecz jasna często nieprawidłowej. Wówczas więzadła i mięśnie trzymające poszczególne elementy kręgosłupa rozciągają się, a poszczególne kręgi kręgosłupa tracą swoją stabilność i odpowiednie ułożenie względem siebie. To z kolei skutkuje stopniowym uszkodzeniem krążków międzykręgowych, w tym budujących je pierścieni włóknistych. Początkowo tych znajdujących się wewnątrz, a potem tych zewnętrznych, najbardziej unerwionych. Właśnie dlatego dyskopatii początkowo nie czujemy. Ból pojawia się zwykle później, gdy zwyrodnienie krążka jest już zaawansowane.
Ból kręgosłupa – najczęstszy objaw dyskopatii
Ból kręgosłupa towarzyszący dyskopatii może mieć różne nasilenie w zależności od stopnia uszkodzenia krążka międzykręgowego. Jeśli proces destrukcji dotyczy tylko tych najbardziej wewnętrznych, nieunerwionych pierścieni włóknistych, a jądro miażdżyste przesuwa się tylko nieznacznie poza swoją fizjologiczną lokalizację, chory nie odczuwa jeszcze żadnych dolegliwości. Ten etap to tzw. bulging krążka międzykręgowego. W końcu galaretowata substancja zaczyna jednak napierać na zewnętrzne pierścienie włókniste, wywołując pierwsze, jeszcze niezbyt silne, dolegliwości bólowe. Ten etap uszkodzenia krążka międzykręgowego nazywamy protruzją. Jeśli na tym etapie pacjent nie zmieni trybu życia, np. nie włączy aktywności fizycznej, choroba postępuje dalej. Rozpoczyna się proces ekstruzji, w którym jądro miażdżyste drażni już większość zewnętrznych pierścieni włóknistych. Na tym etapie dyskopatii chory odczuwa już bardzo silny ból kręgosłupa. Sekwestracja krążka międzykręgowego jest ostatnim etapem rozwoju dyskopatii. Charakteryzuje się przerwaniem ciągłości najbardziej zewnętrznego pierścienia włóknistego i wydostaniem się jądra miażdżystego z krążka. Na tym etapie chory odczuwa najsilniejsze dolegliwości bólowe.
Warto przeczytać: Blokada kręgosłupa – czy zastrzyk może zastąpić operację?
Poza trudnym do zniesienia bólem kręgosłupa w przebiegu dyskopatii mogą występować również:
- problemy z poruszeniem się
- zaburzenia czucia
- mrowienie
Jeśli bóle kręgosłupa nie ustępują, warto udać się do lekarza…
…ortopedy lub neurologa, który zleci odpowiednie badania. Pacjent z podejrzeniem dyskopatii może zostać skierowany na:
- badanie rentgenowskie
- tomografię komputerową
- rezonans magnetyczny
Leczenie dyskopatii – zabieg chirurgiczny to ostateczność!
Dyskopatia jest schorzeniem nieuleczalnym, nie da się bowiem naprawić uszkodzonych krążków. Leczenie dyskopatii opiera się zatem na łagodzeniu towarzyszących jej objawów. Wśród metod leczenia „wypadającego dysku” wyróżniamy metody chirurgiczne i niechirurgiczne. Metody niechirurgiczne dają zwykle bardzo dobre efekty. Dzięki lekom przeciwbólowym, przeciwzapalnym, odpowiednim ćwiczeniom ruchowym (kinezyterapii), zabiegom z zakresu medycyny fizykalnej, takim jak laser, magnetoterapia, ultradźwięki, masażom, pacjentowi najczęściej udaje się uniknąć operacji.
Podsumowując, dyskopatia jest chorobą krążka międzykręgowego. Jego degeneracja jest procesem naturalnym, związanym z wiekiem. Istnieją jednak czynniki, które będą ten proces przyspieszać, np. brak aktywności fizycznej czy niewłaściwa postawa podczas siedzenia. Diagnostykę dyskopatii umożliwiają badania obrazowe (RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Choć uszkodzenie krążków międzykręgowych jest procesem nieodwracalnym, objawy dyskopatii można próbować łagodzić różnymi metodami, za pomocą odpowiednich ćwiczeń ruchowych czy fizykoterapii. W przypadku zaawansowanej dyskopatii jedyną skuteczną metodą leczenia może okazać się operacja.
