Zadzwoń 32 506 50 85 
Staw skokowy – urazy, leczenie, profilaktyka
Staw skokowy jest jednym z najważniejszych stawów w naszym ciele. Umożliwia chodzenie, bieganie i wykonywanie wielu innych aktywności. Każdego dnia narażony jest przez to na niemałe obciążenia, a co za tym idzie także różnego rodzaju urazy i kontuzje, które mogą ograniczyć naszą sprawność fizyczną i powodować silny ból. Jakie urazy stawu skokowego zdarzają się najczęściej? Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia i co robić, gdy już się nam przytrafią? Przeczytaj!
Spis treści
Staw skokowy łączy podudzie ze stopą
Staw skokowy górny – budowa, ruchy
Staw skokowy dolny – budowa ruchy
Uraz stawu skokowego – objawy
Urazy stawu skokowego – rodzaje
Skręcenie stawu skokowego – czym jest?
Zwichnięcie stawu skokowego – co to za uraz?
Złamanie stawu skokowego – kiedy do niego dochodzi?
Uraz stawu skokowego – diagnostyka i leczenie
Metoda PRICE
Rozgrzewka i dobrze dobrane obuwie – podstawa profilaktyki urazów stawu skokowego
Podsumowanie
Staw skokowy łączy podudzie ze stopą
Staw skokowy stanowi połączenie kości podudzia z kośćmi stopy. Dzięki jego skomplikowanej budowie stopa może poruszać się w kilku płaszczyznach. Na staw skokowy składają się zasadniczo dwie struktury:
- staw skokowy dolny
- staw skokowy górny
Staw skokowy górny – budowa, ruchy
Staw skokowy górny (skokowo-goleniowy, potocznie kostka) jest stawem zawiasowym tworzącym połączenie kości piszczelowej, strzałkowej oraz bloczka kości skokowej. Staw ten pozwala na wykonywanie ruchu grzbietowego i podeszwowego stopy, czyli prościej rzecz ujmując, na jej podnoszenie i opuszczanie. Staw skokowy górny umożliwia także ruchy prostowania i pochylania podudzia (goleni) w przód, gdy stopa stoi stabilnie na podłożu. Ponadto staw ten wyposażony jest w kilka wzmacniających go rodzajów więzadeł:
- więzadło przyśrodkowe (trójgraniaste),
- więzadło skokowo-strzałkowe przednie,
- więzadło skokowo-strzałkowe tylne,
- więzadło piętowo-strzałkowe.
Staw skokowy dolny – budowa i ruchy
Staw skokowy dolny tworzy połączenie kości skokowej z kością piętową oraz kością łódkowatą, dlatego też nazywany jest stawem skokowo-piętowo-łódkowym. Umożliwia ruchy odwracania i nawracania stopy, czyli unoszenia przyśrodkowego oraz bocznego brzegu stopy z równoczesnym zgięciem grzbietowym i przywodzeniem. Staw ten pozwala więc na odpowiednie dopasowanie ułożenia stopy do nierównego podłoża. Staw skokowy dolny wyposażony jest w więzadło skokowo-piętowe, które dzieli go na dwie odrębne struktury: część przednią oraz tylną. Każda z tych struktur ma własną torebkę stawową oraz więzadła.
Więzadła tylnej części stawu skokowego dolnego:
- więzadło tylne,
- więzadło przednie,
- więzadło przyśrodkowe,
- więzadło boczne,
- więzadło międzykostne.
Więzadła przedniej części stawu skokowego dolnego:
- więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe,
- więzadło rozdwojone (rozdzielające się na dwie części stanowiące więzadła: piętowo-łódkowe i piętowo-sześcienne),
- więzadło skokowo-łódkowe.
Uraz stawu skokowego – objawy
Na uraz stawu skokowego mogą wskazywać następujące objawy:
- ból w obrębie stawu skokowego
- zasinienie okolicy stawu skokowego
- wystąpienie krwiaka
- opuchlizna
- ograniczenie ruchomości stawu skokowego
- brak stabilności w stawie skokowym
Urazy stawu skokowego – rodzaje
Na urazy stawu skokowego narażeni jesteśmy wszyscy. Przydarzają się one nie tylko zawodowym sportowcom, ale również wielu osobom podczas wykonywania codziennych czynności. Urazy stawu skokowego mogą mieć różny charakter. Do najczęstszych zaliczamy skręcenia, zwichnięcia oraz złamania stawu skokowego. Co cechuje każdą z wymienionych kontuzji?
Skręcenie stawu skokowego – czym jest?
Do skręcenia kostki może dojść na wiele różnych sposobów. Najczęściej mamy do czynienia z sytuacją, gdy stopa ulega nadmiernej inwersji (odwróceniu). Może się tak stać w trakcie szybkiego marszu, biegu czy skoku. Wówczas uszkodzone zostają więzadła boczne oraz torebka stawowa. Skręcenie kostki może być także następstwem nadmiernej ewersji (nawrócenia stopy) oraz powtarzających się drobnych urazów stawu skokowego. Skręcenie stawu skokowego może mieć 3 stopnie zaawansowania:
- Stopień I (lekki) – więzadła nie zostają uszkodzone. Pojawia się niewielki ból, obrzęk oraz tkliwość tkanek okołostawowych. Nie dochodzi do utraty stabilności w stawie, a utrata jego funkcji jest jedynie nieznaczna.
- Stopień II (umiarkowany) – więzadła zostają częściowo uszkodzone. Staw skokowy traci swoją ruchomość i funkcję, jednak obserwuje się jedynie nieznaczną niestabilność. Występuje dość duży obrzęk oraz krwiak podskórny.
- Stopień III (ciężki) – więzadła zostają znacznie uszkodzone. Staw traci swoją stabilność, ruchomość i funkcję. Widoczny jest duży obrzęk i rozległy krwiak. Skręceniu towarzyszy bardzo silny ból.
Czytaj też: Ścięgno Achillesa – najczęstsze schorzenia i urazy
Zwichnięcie stawu skokowego – co to za uraz?
Zwichnięcie stawu skokowego jest dość groźnym urazem. Polega bowiem na przesunięciu się względem siebie wchodzących w skład stawu powierzchni stawowych. Struktury znajdujące się wewnątrz, jak na zewnątrz stawu – więzadła, chrząstki, torebka stawowa, a nierzadko także tkanki miękkie, nerwy i naczynia krwionośne – ulegają uszkodzeniu i przemieszczeniu. Jak dochodzi do zwichnięcia stawu skokowego? Najczęściej dzieje się to podczas ćwiczeń, np. podskoków, zeskoków, obrotów. Przyczyną może być też silne uderzenie w okolicę stawu skokowego lub noszenie niewygodnego, niestabilnego obuwia. Na skutek urazu staw skokowy ulega wyraźnemu zniekształceniu, pojawia się silny ból, uniemożliwiający wykonanie jakiegokolwiek ruchu, obrzęk oraz rozległy krwiak.
Złamanie stawu skokowego – kiedy do niego dochodzi?
Do złamania stawu dochodzi wtedy, gdy zadziałają na niego siły większe, niż jest w stanie wytrzymać. Najczęściej uraz ten jest następstwem wypadku komunikacyjnego lub upadku z dużej wysokości. Rzadko kiedy do złamania dochodzi podczas chodzenia czy biegu. Ciągłość kości zostaje wówczas przerwana – całkowite bądź niecałkowite. W przypadku stawu skokowego najczęściej mamy do czynienia ze złamaniem kości goleni.
Uraz stawu skokowego – diagnostyka i leczenie
Każdy uraz w obrębie układu ruchu wymaga konsultacji z lekarzem ortopedą, ponieważ jego zbagatelizowanie może zakończyć się powikłaniami. Poza tym nieleczone lub źle leczone kontuzje mają tendencję do nawracania. W diagnostyce urazów stawu skokowego stosuje się zarówno testy funkcjonalne jak i badania obrazowe: RTG, USG, badanie rezonansu magnetycznego.
Sposób leczenia zależy oczywiście od rodzaju i rozległości kontuzji, jakiej uległ staw skokowy. Jeśli np. doszło do zerwania więzadeł lub skomplikowanego złamania, konieczne może być leczenie chirurgiczne. W przypadku drobniejszych urazów, np. stłuczenia, skręcenia I stopnia, wystarczające może okazać się leczenie zachowawcze w postaci unieruchomienia stawu, stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych czy dobrze dobranej fizjoterapii.
Metoda PRICE
Bezpośrednio po urazie stosuje się metodę PRICE, czyli zestaw prostych czynności, które mają zabezpieczyć kontuzjowaną kończynę i uśmierzyć ból. Metoda ta obejmuje: ochronę (protect), odpoczynek (rest), schładzanie (ice), ucisk (compression) oraz uniesienie (elevation). O metodzie PRICE pisaliśmy już wielokrotnie na łamach naszego bloga.
Dowiedz się więcej: Ból po urazie sportowym – jak go uśmierzyć?
Rozgrzewka i dobrze dobrane obuwie – podstawa profilaktyki urazów stawu skokowego
Urazy sportowe, w tym urazy stawu skokowego, są bardzo często efektem niedostatecznego przygotowania naszego ciała do nadmiernego wysiłku fizycznego. Za słabo rozgrzane mięśnie łatwiej ulegają przeciążeniom, a ścięgna naciągnięciom. W takich przypadkach już zwykły spacer lub niewinna gra w piłkę może zakończyć się bardzo bolesną kontuzją. Na szczęście możemy ograniczyć ryzyko ich powstawania, odpowiednio przygotowując nasze ciało do aktywności fizycznej. Za każdym razem powinniśmy ją poprzedzić długą rozgrzewką, składającą się z ćwiczeń rozciągających oraz wzmacniających. Jeśli dobrze przyłożymy się do takiej rozgrzewki, możemy zmniejszyć ryzyko urazu nawet o 50%. Warto pamiętać również o tym, by dostosowywać intensywność ćwiczeń do aktualnej kondycji i nie robić nic ponad siły. Równie ważne będzie odpowiednio dobrane obuwie.
To może Cię zainteresować: Jak przygotować swój organizm do treningu biegowego
Reasumując, staw skokowy każdego dnia narażony jest na niemałe obciążenia. Z tego też powodu jest szczególnie narażony na urazy: zwichnięcia, skręcenia i złamania. Każdy uraz stawu skokowego wymaga konsultacji z lekarzem ortopedą i odpowiedniego leczenia, ponieważ nieleczona lub nieprawidłowo leczona kontuzja stawu skokowego może mieć tendencję do nawracania.
Źródła:
- A. Pedrycz, M. Frąckiewicz, B. Cichacz, P. Siermontowski: Urazy w obrębie stawu skokowego. Diagnostyka, profilaktyka, leczenie operacyjne, „Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society”, 2014, Vol. 49, issue 4, p. 51-58.
- https://fizjoterapeuty.pl/anatomia/staw-skokowy.html
Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 12.06.2023
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.
Doznałeś urazu stawu skokowego? Skonsultuj się z lekarzem ortopedą w poradni ortopedycznej holsäMED.
Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl
