Zadzwoń 32 506 50 85 
Ach, te przeklęte korzonki! Rwa kulszowa
Schyliłeś/aś się, by podnieść coś z podłogi i nagle poczułeś/aś ostry, przeszywający ból w dolnej części pleców? Jeśli tak, to prawdopodobnie cierpisz na rwę kulszową, czyli korzonki. Może ona przytrafić się każdemu i to w najmniej oczekiwanym momencie, np. podczas sprzątania albo robienia zakupów czy wstawania z łóżka. Co powoduje rwę kulszową? Czy ból, który jej towarzyszy można złagodzić? I co zrobić, aby nie powrócił?
Rwa kulszowa jest objawem podrażnienia nerwu kulszowego…
…czyli największego nerwu w ciele człowieka. Przebiega on od kręgosłupa lędźwiowego, przez pośladek, udo, podudzie aż do stopy. Powstaje z połączenia korzeni nerwowych wychodzących z lędźwiowego odcinka kręgosłupa, a mianowicie z dwóch najniższych korzeni L4 i L5, oraz z dwóch-trzech korzeni odcinka krzyżowego położonych najwyżej – S1 do S3. Nerw kulszowy odpowiada za ruch oraz czucie kilku ważnych grup mięśni, w tym mięśni uda, podudzia oraz stopy. Przyczyną podrażnienia nerwu kulszowego może być patologia krążka międzykręgowego, potocznie zwanego „dyskiem”. Krążki międzykręgowe w lędźwiowym odcinku kręgosłupa znajdują się bardzo blisko korzeni nerwowych, w związku z tym nawet ich drobne wysunięcie może powodować ucisk na nerw kulszowy i co za tym idzie dolegliwości bólowe.
Kolejną przyczyną rwy kulszowej może być stenoza kanału kręgowego, czyli jego patologiczne zwężenie. Gdy światło kanału staje się zbyt wąskie, dochodzi do ucisku okolicznych struktur – korzeni kręgowych bądź rdzenia kręgowego, co będzie wywoływało ból. Powodem podrażnienia nerwu kulszowego może być również zwyrodnienie kręgosłupa oraz stan zapalny tkanek otaczających nerw kulszowy. Bywa, że rwa kulszowa ma związek z mięśniem gruszkowatym, który nadmiernie napięty może podrażniać nerw kulszowy.
Jaki to ból?
Pacjenci często określają go jako kłujący, rwący, ostry lub przeszywający. Może promieniować do pośladka, tylnej części uda, łydki, a nawet stopy. Jeśli jest silny (a często jest) może na jakiś czas ograniczyć lub nawet całkowicie uniemożliwić zdolność poruszania się. Poza dolegliwościami bólowymi chory często odczuwa mrowienie i drętwienie kończyny. Ucisk na nerw kulszowy może powodować także niedowłady, zaburzenia czucia oraz osłabienie siły mięśniowej.
Czytaj więcej: Ból lędźwiowego odcinka kręgosłupa – przyczyny, leczenie
Kto jest najbardziej narażony na rwę kulszową?
Tak naprawdę nie ma osób bardziej lub mniej narażonych na rwę kulszową. Może ona dopaść praktycznie każdego, zarówno osobę młodą, jak i w średnim czy w podeszłym wieku, choć oczywiście w tej drugiej grupie rwa kulszowa zdarza się zdecydowanie częściej ze względu na postępujące wraz z wiekiem zwyrodnienie kręgosłupa. Ponadto może dotyczyć zarówno osób wykonujących siedzącą pracę, jak i pracowników fizycznych. Rwie kulszowej sprzyja podnoszenie ciężkich przedmiotów i skręty tułowia. Częściej występuje ona również u osób otyłych i kobiet w ciąży. Ponadto rwa kulszowa dotyka przeważnie tych osób, które skarżyły się już wcześniej na ból kręgosłupa, choć mógł mieć on jeszcze wtedy zupełnie inny charakter i np. nie promieniować do kończyny. Objawy rwy kulszowej mogą utrzymywać od kilku dni, do kilku tygodni, miesięcy…a nawet lat…Czasem ostra postać rwy kulszowej przeradza się w przewlekłą, powodując poważne powikłania.
Jak rozpoznaje się rwę kulszową?
W diagnostyce rwy kulszowej najważniejszy jest wywiad lekarski oraz badanie przedmiotowe. Lekarz musi zlokalizować źródło bólu oraz określić jego charakter. Większość pacjentów, leżąc na plecach, nie jest w stanie unieść do góry wyprostowanej kończyny górnej. Jest to tzw. objaw Laseque’a, bardzo charakterystyczny właśnie dla rwy kulszowej. Świadczyć o niej może również brak odruchu skokowego, czyli wygięcia się podeszwy stopy po uderzeniu młotkiem neurologicznym w ścięgno Achillesa. Ocenić stan krążków międzykręgowych lędźwiowego odcinka kręgosłupa pozwoli również rezonans magnetyczny. Jest to badanie bardzo dokładne, a poza tym nie naraża pacjenta na szkodliwe promieniowanie jonizujące, jak to ma miejsce w przypadku tomografii komputerowej.
Rwa kulszowa – są na nią sposoby!
Zacznijmy od tego, że rwa kulszowa nie zawsze wymaga operacji. Tak naprawdę wykonuje się ją w ostateczności, gdy leczenie zachowawcze nie pomaga, a pacjent zgłasza niedowłady oraz zaburzenia czucia. W większości przypadków wystarczą nieinwazyjne metody leczenia – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz rehabilitacja. Ćwiczenia powinny być oczywiście dostosowane do stanu pacjenta. W leczeniu rwy kulszowej – poza terapią manualną i zabiegami z zakresu medycyny fizykalnej – fizjoterapeuci często sięgają po metodę McKenzie – dedykowaną właśnie pacjentom ze schorzeniami kręgosłupa.
Ciekawy artykuł: Jak przygotować się do pierwszej wizyty u fizjoterapeuty?
7 zasad, jak uniknąć rwy kulszowej
- Staraj się nie wykonywać gwałtownych ruchów, np. skrętów tułowia.
- Jeśli musisz coś podnieść, rób to powoli z lekko ugiętymi kolanami, utrzymując proste plecy.
- Do spania wybierz twardy materac.
- Zadbaj o stanowisko pracy – wygodne krzesło i biurko o odpowiedniej wysokości, w trakcie pracy rób kilkuminutowe przerwy na „rozprostowanie kości”.
- Siedź prosto, równomiernie obciążając oba pośladki.
- Utrzymuj prawidłową masę ciała.
- Pamiętaj o aktywności fizycznej – możesz np. wykonywać ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie kręgosłupa albo chodzić na basen.
