20 maja 2024

Znaczenie profilaktyki sercowo-naczyniowej: Jak unikać chorób serca i udarów mózgu

Spis treści:

Czym są choroby sercowo-naczyniowe i udary mózgu?
Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych i udarów mózgu – o czym warto pamiętać?
Dieta
Aktywność fizyczna
Palenie papierosów
Stres
Monitorowanie stanu zdrowia w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych
Profilaktyka sercowo-naczyniowa – podsumowanie

Czym są choroby sercowo-naczyniowe i udary mózgu?

Choroby serca to dość liczna grupa schorzeń. Stanowią poważne zagrożenie zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn, odpowiadając za blisko połowę zgonów w całej Europie. Do najważniejszych chorób sercowo-naczyniowych możemy zaliczyć:

• nadciśnienie tętnicze: to stan, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest podwyższone i oznacza, że siła, z jaką krew naciska na ściany tętnic, jest zbyt duża, co może prowadzić do uszkodzeń naczyń krwionośnych oraz zwiększać ryzyko chorób serca, udaru mózgu i innych poważnych problemów zdrowotnych. Nadciśnienie często nie daje wyraźnych objawów, dlatego nazywane jest „cichym zabójcą”.
• chorobę wieńcową: to stan, w którym serce nie otrzymuje wystarczającej ilości krwi i tlenu. Dzieje się tak na skutek miażdżycy tętnic wieńcowych, która prowadzi do ich zwężenia.
• niewydolność serca: to stan, w którym serce nie może dostarczyć wystarczającej ilości krwi do narządów. Może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy przebyty zawał serca. Do typowych objawów niewydolności serca należą duszność oraz ograniczona tolerancja wysiłku.
• arytmie: to ogólne określenie dla różnych zaburzeń rytmu serca, wynikających z nieprawidłowego wytwarzania i przewodzenia impulsów elektrycznych, które kontrolują skurcze serca. W rezultacie bije ono za szybko, za wolno lub nieregularnie.
• zawał serca: to stan, w którym dochodzi do martwicy części mięśnia sercowego z powodu niedotlenienia, zazwyczaj spowodowanego zablokowaniem przepływu krwi w tętnicy wieńcowej, która dostarcza krew do serca.

Udar mózgu jest z kolei stanem polegającym na obumarciu pewnej części mózgu na skutek zaburzonego przepływu krwi. Może prowadzić do poważnych i długotrwałych deficytów neurologicznych. Zaraz po chorobach serca, udar mózgu to druga przyczyna zgonów w Europie. Jest także najczęstszym powodem niepełnosprawności wśród dorosłych Polaków. Wyróżniamy dwa rodzaje udarów mózgu:

• Udar niedokrwienny: jest to najczęstszy rodzaj udaru, stanowiący około 87% wszystkich przypadków. Występuje, gdy powstały zakrzep blokuje przepływ krwi w tętnicy mózgowej, co prowadzi do niedotlenienia i uszkodzenia tkanki mózgowej.
• Udar krwotoczny: występuje, gdy naczynie krwionośne w mózgu pęka, powodując krwawienie do mózgu. Ten rodzaj udaru może być spowodowany nadciśnieniem tętniczym, pęknięciem tętniaka lub innymi problemami naczyniowymi.

Bez względu na swój rodzaj udar mózgu może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym utraty funkcji ruchowych, zaburzeń mowy oraz utraty innych zdolności poznawczych, w zależności od obszaru mózgu, który został uszkodzony. Rehabilitacja po udarze jest więc koniecznością.

Czytaj też: Choroby serca a styl życia: jakie nawyki mogą pomóc w ich zapobieganiu?

Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych i udarów mózgu – o czym warto pamiętać?

Wiesz już, czym jest choroba niedokrwienna serca i jakie ma objawy. Warto teraz podkreślić, że profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych jest niezbędna dla zachowania serca i całego układu krwionośnego w dobrej kondycji. Wymaga jednak przestrzegania zasad zdrowego żywienia (niekiedy modyfikacji dotychczasowej diety), podejmowania aktywności fizycznej oraz monitorowania stanu zdrowia poprzez wykonywanie regularnych badań. Wszystkie podejmowane działania pozwalają jednak zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób kardiologicznych i udarów mózgu, a przede wszystkim związanych z nimi powikłań, w tym przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności. Przyjrzyjmy się teraz każdemu z elementów profilaktyki.

Dieta

Dieta bogata w tłuszcze nasycone, sól i cukier może podnosić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Jednocześnie, niewystarczające spożycie owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych oraz ryb obfitujących w kwasy omega-3 również może sprzyjać rozwojowi tych schorzeń. Jeśli chcesz zachować serce w dobrej kondycji na lata, jedz 4-5 niewielkich posiłków dziennie. Pamiętaj, aby znalazło się w nich dużo świeżych warzyw i owoców. Nie zapominaj również o nabiale i produktach pełnoziarnistych. Wybieraj chude gatunki mięsa, a więc kurczaka i indyka, ogranicz natomiast spożycie mięsa czerwonego, takiego jak wieprzowina czy wołowina. Najlepiej całkowicie wyeliminuj ze swojej diety lub chociaż zmniejsz do minimum spożycie cukru oraz słodyczy, ponieważ są one bardzo ubogie w wartości odżywcze.

Aktywność fizyczna

Osoby stroniące od aktywności fizycznej są bardziej narażone na choroby sercowo-naczyniowe. Regularne ćwiczenia wzmacniają serce, poprawiają kondycję organizmu, pomagają kontrolować ciśnienie krwi i regulować poziom cholesterolu. Według aktualnych zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dorosłym w wieku 18–64 lat zaleca się 150–300 minut tygodniowo umiarkowanej aktywności fizycznej lub 75–150 minut intensywnej aktywności. Dorośli powinni także wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie co najmniej dwa razy w tygodniu, obejmujące wszystkie najważniejsze partie mięśni, co przynosi dodatkowe korzyści zdrowotne. Zaleca się zaczynać od niewielkiego wysiłku i stopniowo zwiększać jego częstotliwość, intensywność i czas trwania.

Aktywność powinny zachować również osoby starsze – po 65 roku życia. Chroni to je przed upadkami i wzmacnia układ kostny. Ważne będą dla nich również ćwiczenia na równowagę i wzmocnienie mięśni. Seniorzy powinni ćwiczyć 2-3 razy w tygodniu, z umiarkowaną bądź większą intensywnością.

Palenie papierosów

Palenie papierosów jest dla układu sercowo-naczyniowego szczególnie szkodliwe. Toksyny obecne w dymie papierosowym uszkadzają ściany naczyń krwionośnych, sprawiając, że dużo łatwiej rozwija się w nich miażdżyca. Z każdą wypaloną paczką papierosów wzrasta również ryzyko choroby wieńcowej, zawału serca czy udaru mózgu.

Stres

Skutki długotrwałego stresu mogą być bardzo poważne. Odczuwa je cały nasz organizm, jednak serce i układ krwionośny w szczególności. W sytuacjach stresowych dochodzi m.in. do wzrostu katecholamin, czyli organicznych związków chemicznych, których wzmożona produkcja jest m.in. odpowiedzią na stres. Skutkują podwyższeniem ciśnienia tętniczego, przyspieszeniem bicia serca i rozszerzeniem naczyń. Długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu obciąża serce i może prowadzić do powikłań.

Monitorowanie stanu zdrowia w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych

Regularne monitorowanie stanu zdrowia może pomóc we wczesnym wykryciu i leczeniu potencjalnych problemów z sercem i układem krążenia. Oto kilka najważniejszych badań i wskaźników, które warto monitorować, by uchronić się od choroby kardiologicznej.

• Pomiar ciśnienia tętniczego: pomaga wykryć nadciśnienie tętnicze, które jest jednym z czynników rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Badanie jest proste, nieinwazyjne, a pacjent może je wykonywać nawet samodzielnie w domu.
• Lipidogram: oznaczenie poszczególnych frakcji cholesterolu, w tym LDL, HDL, oraz trójglicerydów, ponieważ nieprawidłowe ich stężenie może prowadzić do rozwoju miażdżycy i w konsekwencji do wystąpienia zawału serca.
• EKG: rejestracja aktywności elektrycznej serca pomaga wykryć różnego typu arytmie, niedokrwienie serca czy inne problemy kardiologiczne.
• Echo serca: badanie ultrasonograficzne pozwala wykryć wszelkie zaburzenia w budowie oraz funkcjonowaniu serca, a także ocenić przepływ krwi przez jego poszczególne struktury.
• Pomiar glukozy we krwi: wysoki poziom cukru może wskazywać na cukrzycę lub stan przedcukrzycowy, które są czynnikami ryzyka dla chorób sercowo-naczyniowych.

Profilaktyka sercowo-naczyniowa – podsumowanie

Choroby sercowo-naczyniowe i udary mózgu są głównymi przyczynami zgonów w Polsce, jednak wielu z nich można zapobiec dzięki zdrowemu stylowi życia. Profilaktyka sercowo-naczyniowa obejmuje zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu oraz rezygnację z używek, takich jak papierosy. Nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, niewydolność serca, arytmie czy zawał serca to główne choroby kardiologiczne, które zagrażają zdrowiu. Udar mózgu, zarówno niedokrwienny, jak i krwotoczny, jest kolejnym poważnym zagrożeniem, często prowadzącym do niepełnosprawności. Regularne badania, takie jak pomiar ciśnienia, lipidogram, EKG, echo serca czy kontrola poziomu glukozy we krwi, są kluczowe, jeśli chodzi o działania profilaktyczne. Ich wdrożenie może pomóc utrzymać serce i układ krążenia w dobrej kondycji na długie lata.

Autor: Redakcja holsäMED.

Artykuły zamieszczane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.

Interesuje Cię kardiolog Katowice? Nasz przychodnia zaprasza! Specjaliści holsäMED zatroszczą się o Twoje serce.

Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl