Zadzwoń 32 506 50 85 
Stosujesz antykoncepcję hormonalną? Regularnie wykonuj te badania!
Antykoncepcja hormonalna jest popularną formą zapobiegania ciąży. Panie cenią ją nie tylko za wysoką skuteczność, ale również za pozytywny wpływ na ich samopoczucie. Dobrze dobrana antykoncepcja hormonalna reguluje cykl menstruacyjny. Zmniejsza dolegliwości bólowe podczas miesiączki i sprawia, że jest mniej obfita. Wielu kobietom dzięki przyjmowanym hormonom udaje się pokonać trądzik i zatrzymać nadmierne wypadanie włosów. Wreszcie, antykoncepcja hormonalna zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, np. raka jajnika czy trzonu macicy. Trzeba jednak pamiętać, że niesie ona ze sobą także negatywne skutki. Dlatego przyjmowanie hormonów wymaga regularnej kontroli zdrowia i wykonywania niektórych badań diagnostycznych. Jakich? Sprawdźmy!
Spis treści:
Zanim ginekolog przepisze antykoncepcję…
Monitorowanie zdrowia – jakie badania w trakcie antykoncepcji?
Badanie ginekologiczne oraz cytologia – obowiązkowe przy antykoncepcji!
Próby wątrobowe – o nich też nie możesz zapomnieć
Lipidogram – stosując antykoncepcję hormonalną, warto mieć go pod kontrolą
Przyjmując antykoncepcję hormonalną, badaj piersi regularnie!
Podsumowanie
Zanim ginekolog przepisze antykoncepcję…
Zacznijmy od tego, że badaniom diagnostycznym warto poddać się jeszcze przed zażyciem pierwszej pigułki, naklejeniem pierwszego plastra lub aplikacją pierwszego krążka dopochwowego (bo hormony można przyjmować w różnych formach). Pozwoli to wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do stosowania hormonalnych metod ochrony przed nieplanowaną ciążą. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że nie są one dla wszystkich. Hormonalne środki antykoncepcyjne mogą zwiększać ryzyko niektórych chorób lub zaostrzać ich przebieg, jeśli już występują. Antykoncepcji hormonalnej zdecydowanie nie zaleca się kobietom chorującym na:
- cukrzycę,
- otyłość,
- nadciśnienie tętnicze,
- chorobę zakrzepowo-zatorową,
- chorobę niedokrwienną serca,
- chorobę wątroby.
Ponieważ antykoncepcja hormonalna nie jest obojętna dla organizmu, przed rozpoczęciem jej stosowania, kobieta powinna wykonać następujące badania:
- morfologię krwi
- rozmaz krwi
- poziom glukozy we krwi
- próby wątrobowe (ALAT, AspAT, GGTP)
- bilirubinę całkowitą
- USG piersi
- USG narządów rodnych
- parametry krzepnięcia (INR, APTT, PT)
- lipidogram
- test ciążowy (hormony mogą mieć niekorzystny wpływ na rozwój płodu, dlatego przed zażyciem pierwszej tabletki, kobieta powinna upewnić się, że nie jest w ciąży).
Monitorowanie zdrowia – jakie badania w trakcie antykoncepcji?
Badań diagnostycznych nie wystarczy wykonać tylko raz – tuż przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji. Również później, tzn. przez cały okres przyjmowania hormonów kobieta powinna kontrolować stan swojego zdrowia, regularnie wykonując badania. Przyjrzyjmy się teraz nieco bliżej niektórym z nich.
Badanie ginekologiczne oraz cytologia – obowiązkowe przy antykoncepcji!
Podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej należy pamiętać o corocznym badaniu ginekologicznym, badaniu USG narządów rodnych oraz cytologii. Ta ostatnia jest szczególnie ważna, ponieważ pozwala wykryć wczesne stadium raka szyjki macicy, którego według aktualnej wiedzy ryzyko może wzrastać właśnie pod wpływem antykoncepcji hormonalnej.
Warto przeczytać: Jak uchronić się przed rakiem szyjki macicy? Zasady profilaktyki
Próby wątrobowe – o nich też nie możesz zapomnieć
Substancje zawarte w antykoncepcji hormonalnej mogą mieć niekorzystny wpływ na pracę wątroby. Dlatego warto przez cały czas monitorować jej stan, badając poziom poszczególnych enzymów wątrobowych. Podczas stosowania antykoncepcji szczególną uwagę należy zwrócić na takie enzymy, jak: ALAT, AspAT oraz GGTP.
- ALAT, czyli aminotransferaza alaninowa jest enzymem występującym głównie w wątrobie, a w mniejszych ilościach także w sercu, nerkach i mięśniach szkieletowych. Wysoki poziom tego enzymu w surowicy krwi może wskazywać na uszkodzenie wątroby lub innych tkanek, co wymaga dalszej diagnostyki oraz leczenia.
- Enzym AspAT, znany również jako aminotransferaza asparaginianowa lub AST, jest enzymem białkowym obecnym w komórkach wielu narządów: wątroby, serca oraz mięśni szkieletowych. Badanie poziomu enzymu AspAT stanowi ważny wskaźnik oceniający ich funkcję.
- GGTP to skrót od gamma-glutamylotranspeptydazy – enzymu występującego w organizmie człowieka i innych ssaków. Uczestniczy w metabolizmie aminokwasów oraz innych związków organicznych w tkankach i narządach wewnętrznych, w tym w wątrobie. Badanie poziomu GGTP jest szczególnie istotne w diagnostyce chorób wątroby i może wskazywać na jej uszkodzenie, jeśli poziom enzymu jest za wysoki. Do wzrostu stężenia GGTP dochodzi najczęściej na skutek naużywania alkoholu, zapalenia wątroby, stłuszczenia wątroby albo stosowania niektórych leków, np. antykoncepcji hormonalnej.
Lipidogram – stosując antykoncepcję hormonalną, warto mieć go pod kontrolą
Antykoncepcja hormonalna może wpłynąć na poziom lipidów we krwi. Dlatego każda korzystająca z niej kobieta powinna regularnie wykonywać lipidogram. Lipidy pełnią w organizmie człowieka wiele ważnych funkcji. Odpowiadają m.in. za transport substancji odżywczych, utrzymywanie struktury błon komórkowych i syntezę hormonów. Jednym z najważniejszych parametrów lipidogramu jest poziom cholesterolu, którego zbyt wysokie stężenie może zwiększać ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych.
Badanie lipidogramu pomaga określić poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL (zwanego „złym” cholesterolem) i cholesterolu HDL (zwanego „dobrym” cholesterolem) oraz triglicerydów. W przypadku kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, ważne jest kontrolowanie poziomu cholesterolu LDL, który może wzrosnąć pod wpływem zawartych w tabletkach antykoncepcyjnych estrogenów. Wzrasta on średnio o około 10-15% w ciągu pierwszych kilku miesięcy stosowania tabletek. Po pewnym czasie zwykle wraca do normy, jednak u niektórych kobiet przez cały czas utrzymuje się na podwyższonym poziomie.
Przyjmując antykoncepcję hormonalną, badaj piersi regularnie!
Badanie piersi powinno być rutynową praktyką każdej kobiety, niezależnie od wieku czy sposobu zabezpieczania się przed ciążą. Jednak według różnych szacunków panie stosujące antykoncepcję hormonalną mogą być nawet o 20% bardziej narażone na ryzyko rozwoju raka piersi, w porównaniu z kobietami, które jej nie stosują. Ponadto im dłużej kobieta przyjmuje hormony, tym jest ono wyższe. Jednocześnie ryzyko wystąpienia nowotworu u tych kobiet spada do ryzyka równego populacyjnemu po upływie 5-10 lat od zaprzestania terapii hormonalnej. Ogromne znaczenie odgrywa w tym przypadku comiesięczne samobadanie piersi. Lekarz może też skierować pacjentkę na badania diagnostyczne, takie jak USG piersi czy mammografia, które pozwolą wykryć ewentualne zmiany.
Czytaj też: Comiesięczne samobadanie piersi krok po kroku
Podsumowanie
Podsumowując, dobrze dobrana antykoncepcja hormonalna jest bezpieczna dla kobiety i może przynieść wiele korzyści. Jednak nawet i ona nie jest obojętna dla organizmu. Aby podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej utrzymać zdrowie w dobrej kondycji, konieczne jest wykonywanie regularnych badań diagnostycznych, takich jak lipidogram, próby wątrobowe, badanie ginekologiczne, USG piersi czy cytologia.
Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 12.12.2023
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.
