7 października 2019

Skręcenie kostki u biegacza – jak wrócić do formy po urazie?

Uraz ten, choć poważny, przez wielu jest ignorowany. Tymczasem brak odpowiedniego postępowania rehabilitacyjnego w przypadku skręcenia stawu skokowego może pociągać za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, m.in. trwale wykluczyć nas z regularnego uprawiania sportu. Badania przeprowadzone na zawodnikach różnych dyscyplin sportowych wskazują, że skręcenie stawu skokowego stanowi nawet do 25% wszystkich urazów narządu ruchu wśród sportowców. Niektóre statystyki sugerują, że procent ten może być dużo większy i sięgać aż 45%.

Skręcenie stawu skokowego – jak powstaje ten uraz?

Mechanizm w jakim kostka ulega skręceniu może być różny. Najczęściej dochodzi do zbytniej inwersji bądź ewersji stopy. Z inwersją mamy do czynienia wtedy, gdy stopa wywinie nam się na zewnętrzną krawędź. W ewersji jest natomiast dokładnie odwrotnie – stopa wywija się na krawędź wewnętrzną. W obu przypadkach dochodzi do przekroczenia maksymalnego (fizjologicznego) zakresu ruchu w stawie skokowym. W przebiegu inwersji uszkodzeniu najczęściej ulegają więzadła boczne stawu skokowego. Z kolei ewersja skutkuje uszkodzeniem więzadła trójgraniastego, położonego po stronie przyśrodkowej.

3 stopnie skręcenia stawu skokowego

I stopień – charakteryzuje się naciągnięciem więzadeł oraz niewielkim pęknięciem torebki stawowej. Stabilność stawu zostaje zachowana. Można zauważyć jedynie niewielki obrzęk oraz nieznaczne ograniczenie ruchomości w stawie. I stopień skręcenia stawu skokowego nie powoduje też większych dolegliwości bólowych, choć może być odczuwalny pewien dyskomfort.

II stopień – charakteryzuje się rozerwaniem lub naciągnięciem więzadeł. Rozerwaniu ulega również torebka stawowa. Zauważalny jest wyraźny obrzęk w obrębie kontuzjowanego stawu skokowego, ograniczenie ruchomości w stawie oraz krwiak podskórny. Kontuzjowana osoba może odczuwać również dość silny ból.

III stopień – charakteryzuje się całkowitym rozerwaniem torebki stawowej i więzadeł. Pojawia się rozległy podskórny krwiak, silny ból oraz niestabilność i znaczne ograniczenie ruchomości w stawie.

Skręciłam/em kostkę – i co teraz?

Pierwsza pomoc przy skręceniu stawu skokowego polega na zastosowaniu protokołu PRICE, czyli ściśle określonego ciągu czynności, który obejmuje: ochronę skręconego stawu przed pogłębieniem się urazu (protection); odpoczynek, czyli tymczasowe zaprzestanie aktywności fizycznej (rest); schłodzenie skręconego stawu (ice); zastosowanie ucisku poprzez założenie np. elastycznego bandaża (compression) oraz uniesienie kontuzjowanej kończyny powyżej poziomu serca (elevation).

Postępowanie po skręceniu stawu skokowego

W fazie ostrej, a więc do 72 godzin od wystąpienia urazu, pomocne w łagodzeniu bólu mogą być niesteroidowe leki przeciwzapalne bądź też inne leki działające przeciwbólowo. Mogą one mieć postać maści czy żelów, a także tabletek do stosowania doustnego. W skręceniach stawu skokowego zamiast standardowego opatrunku gipsowego zaleca się założenie specjalnego stabilizatora, zwłaszcza, gdy uraz jest rozległy (II, III stopień). W ciężkich przypadkach konieczna może okazać się chirurgiczna rekonstrukcja uszkodzonych więzadeł. W większości przypadków skręcenie stawu skokowego nie wymaga jednak operacji i uraz można leczyć mniej inwazyjnymi metodami.

Fizjoterapia w leczeniu skręconej kostki

Powrót do aktywności fizycznej można przyspieszyć dzięki zabiegom fizjoterapeutycznym (kinezyterapii, fizykoterapii). Fizjoterapia ma nie tylko złagodzić ból i przywrócić ruchomość w stawie, ale również zapobiegać kolejnym skręceniom. To bardzo ważne ponieważ uraz ten może mieć charakter nawykowy. Profilaktyka opiera się głównie na treningu funkcjonalnym mięśni stopy oraz goleni. Podczas ćwiczeń powinniśmy przede wszystkim skupić się na zwiększeniu siły zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy oraz propriocepcji. Ostatni elementów jest szczególnie ważny, ponieważ skręcenie kostki często skutkuje zaburzeniem czucia głębokiego, czyli czucia, dzięki któremu jesteśmy świadomi ułożenia własnego ciała w przestrzeni. Dobierając zestaw ćwiczeń, fizjoterapeuta powinien oczywiście uwzględnić indywidualne możliwości pacjenta, stopień urazu oraz czas, jaki upłynął od jego wystąpienia. W leczeniu skręconego stawu skokowego sprawdza się też wiele zabiegów z zakresu fizykoterapii: ultradźwięki, pole magnetyczne, laser czy krioterapia.

Skręcenie stawu skokowego jest urazem, którego na pewno nie można lekceważyć i to bez względu na to, o jakim stopniu skręcenia mówimy. W przeciwnym razie więzadła mogą ulec zwiotczeniu, destabilizując staw skokowy i zwiększając prawdopodobieństwo powstania zmian zwyrodnieniowych.

Jak uprawiać sport, aby nie skręcić kostki?

Osoby aktywnie uprawiające sport, w tym biegacze, którzy chcieliby uniknąć skręcenia stawu skokowego, powinni pamiętać o kilku ważnych zasadach. Przede wszystkim każdy ich trening biegowy musi zaczynać się kilku- kilkunastominutową rozgrzewką, podczas której przygotują mięśnie, ścięgna i więzadła do wzmożonego wysiłku. Doskonałą formą rozgrzewki może być np. dynamiczny marsz połączony z różnymi ćwiczeniami ruchowymi i koordynacyjnymi, np. marsz z podskokami, marsz z krążeniem ramion, przysiady, skipy A, B lub C. W trakcie rozgrzewki odradza się wykonywanie ćwiczeń rozciągających, gdyż w ten sposób zmniejsza się potencjał siły mięśniowej.

Chronić stopę przed urazem będzie również odpowiednio dobrane obuwie. Powinno być ono wygodne, nie uciskać i nie uwierać nigdzie stopy, podczas chodzenia, biegu czy innej aktywności fizycznej.

Jesteś po urazie stawu skokowego i szukasz pomocy doświadczonego fizjoterapeuty?
Umów się na konsultacje ze specjalistą holsäMED.

Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl

 

---

Konsultacja merytoryczna

mgr Sebastian Kluczyński fizjoterapeuta Absolwent Fizjoterapii na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Zawodowo związany z Centrum Medycznym holsäMED, gdzie na co dzień pracuje z pacjentami z problemami ortopedycznymi, bólowymi, wadami postawy, po urazach narządu ruchu i kontuzjach sportowych.

 

---