Zadzwoń 32 506 50 85 
Kiedy chłopiec staje się mężczyzną – dojrzewanie płciowe
Dojrzewanie jest jednym z ważniejszych etapów w rozwoju każdego człowieka. Stanowi okres przejściowy między dzieciństwem a dorosłością. Towarzyszy mu szereg intensywnych zmian, zarówno pod względem fizycznym, psychicznym jak i psychospołecznym. Jak przebiega dojrzewanie płciowe u chłopców? Na jakie „niespodzianki” musi przygotować się człowiek wchodzący w okres dojrzewania? Przeczytaj artykuł, a poznasz odpowiedź!
Chłopcy dojrzewają później
Dojrzewanie płciowe u chłopców rozpoczyna się między 9. a 14. rokiem życia, a więc nieco później niż u dziewczynek. Oczywiście jest to wiek przybliżony. Moment, w którym chłopiec zaczyna dojrzewać jest bowiem kwestią bardzo indywidualną, zależną od genów i warunków środowiska. W efekcie jeden chłopiec zacznie dojrzewać wcześniej, inny później. Dlatego też pod względem tempa dojrzewania nie warto się porównywać.
Dojrzewanie u chłopców zaczyna się w mózgu…
…a dokładnie w podwzgórzu. Wysyła ono sygnał do przysadki mózgowej, aby ta pobudziła jądra do produkcji hormonów płciowych, w tym najważniejszego z nich – testosteronu. To właśnie on odpowiada za rozwój cech płciowych u mężczyzny oraz za popęd seksualny.
Czy wiesz, że…. Dzisiejsze dzieci dojrzewają dużo wcześniej niż ich rodzice. Jeszcze 2-3 dekady temu dziewczynki zaczynały dojrzewać w wieku ok. 12.‑13. lat, a chłopcy ok. 15.‑17. lat. Skąd ta różnica? Nie do końca wiadomo. Naukowcy przypuszczają, że ma to związek ze zmianą nawyków żywieniowych i większym spożyciem tłuszczów pochodzenia zwierzęcego.
Dojrzewasz? Oto, jak zmieni się Twoje ciało!
Dojrzewanie płciowe u chłopców przebiega zasadniczo w pięciu fazach. W pierwszej fazie, tzw. dziecięcej, której początek przypada na 9.-13. rok życia, u chłopca nie występują jeszcze żadne objawy pokwitania. Pierwsze delikatne zmiany w wyglądzie zewnętrznym pojawiają się dopiero w fazie drugiej – tzw. fazie zwiastunów pokwitania. U chłopców rozpoczyna się ona między 9. a 15. rokiem życia. W tym okresie jądra i moszna chłopca powiększają się, a u podstawy członka wyrastają pierwsze proste, pojedyncze włosy.
Trzecia faza – przedpokwitaniowa – przynosi dalsze zmiany. Rozwój jąder i moszny postępuje, a długość prącia zwiększa się. Skąpe dotąd owłosienie łonowe staje grubsze i ciemniejsze. Dodatkowo pojawia się także owłosienie pod pachami. Jądra osiągają wielkość ok. 3 – 3,5 cm. W okresie przedpokwitaniowym, który przypada mniej więcej na 11. -16. rok życia, chłopiec przechodzi również mutację. Zmiana barwy głosu, na niższą i bardziej zachrypniętą, ma związek z silnym rozrostem krtani oraz obniżeniem kości gnykowej. Zmianie ulega także sylwetka ciała – następuje przyrost masy mięśniowej, a kości wydłużają się. Jest to czas, w którym wielu chłopców ma problemy z koordynacją ruchową. Przez zmiany jakie zachodzą w ich ciele, stają się nieco bardziej niezdarni i szybciej się męczą. Jednocześnie ich twarz nabiera bardziej męskich rysów, szczęka rozrasta się, a nos powiększa.
Między 12. a 17. rokiem życia (średnio 13. rok życia) mamy już do czynienia z tzw. pokwitaniem właściwym. Jest to okres bardzo intensywnego wzrostu. Chłopiec może urosnąć nawet kilkanaście centymetrów w ciągu roku. Nabiera też coraz dojrzalszego i męskiego wyglądu. Jego klatka piersiowa rozrastają się, a na twarzy pojawia zarost. W fazie pokwitania właściwego jądra zaczynają produkować plemniki, a młodzieniec doświadcza pierwszych nocnych polucji, czyli mimowolnych wytrysków nasienia. Ponieważ produkcja plemników rozpoczyna się często jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, organizm sam pozbywa się nadmiaru wyprodukowanych plemników, właśnie na drodze spontanicznej ejakulacji nocnej. Jest to zjawisko całkowicie naturalne i nie powinno budzić niepokoju, choć na początku może być dla nastolatka krępujące. W okresie dojrzewania dochodzi ponadto do rozwoju gruczołów potowych, w efekcie chłopak zaczyna intensywniej się pocić. Co więcej, obecność bakterii powoduje, że pot rozkłada się i nabiera nieprzyjemnego zapachu. Dlatego jest to czas, kiedy młody człowiek musi szczególnie dbać o higienę.
Ostatnią fazą dojrzewania płciowego jest faza młodzieńcza przypadająca na 14. -18. rok życia (średnio 15 rok życia). W tym czasie chłopiec wygląda już w zasadzie jak dorosły mężczyzna. Jego narządy płciowe osiągają ostateczną wielkość, a z powodu bujnego owłosienia na twarzy musi regularnie się golić.
Zobacz: Żywienie – jak wpływa na wyniki w nauce u dzieci i młodzieży
Dojrzewanie to również zmiany w psychice!
Dojrzewanie bywa trudne, nie tylko pod względem fizycznym, ale i emocjonalnym. Nastolatek musi przecież zaakceptować fakt, że powoli staje się dorosłym człowiekiem. Zacznijmy od tego, że dojrzewający chłopcy bardzo często nie są zadowoleni z własnego wyglądu. Niezgrabne ruchy, trądzik, nadmierna potliwość, nocne wytryski i zmieniona barwa głosu, wywołują w nich poczucie wstydu i dyskomfortu. W dodatku na skutek działania hormonów często przeżywają huśtawki nastrojów. Właśnie dlatego nastoletni chłopcy przez otoczenie bywają postrzegani jako niestabilni emocjonalnie, nadpobudliwi i zbyt głośni.
Warto jednak pamiętać, że okres pokwitania to nie tylko zmiany w wyglądzie zewnętrznym i układzie hormonalnym. To również czas, w którym młody człowiek szuka własnej tożsamości i uczy się budować relacje z innymi ludźmi. Chłopcy w okresie dojrzewania nierzadko buntują się przeciwko otaczającej ich rzeczywistości. Z jednej strony muszą dostosować się do norm narzuconych przez dorosłych, z drugiej dążą do indywidualizmu i niezależności. Bardziej skupiają się na sobie i grupie rówieśniczej, u której szukają akceptacji. Negując przy tym zdanie dorosłych i patrząc na nich krytycznym okiem. W efekcie nastolatek często wdaje się w kłótnie z rodzicami czy nauczycielami.
Z drugiej strony emocje, które przeżywa człowiek w okresie dojrzewania są dużo silniejsze, niekiedy wręcz nieadekwatne do sytuacji. Radość niejednokrotnie graniczy z euforią, a smutek można przyrównać do depresji. Na szczęście egocentryczna postawa i huśtawki nastrojów w końcu przemijają, a młody człowiek uczy się panować nad własnymi emocjami.
Zaburzenia dojrzewania płciowego u chłopców
Niektórzy chłopcy zaczynają dojrzewać zbyt wcześnie lub zbyt późno. W takiej sytuacji mówimy o zaburzeniach dojrzewania płciowego. Z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym u chłopców mamy do czynienia wtedy, gdy objawy pokwitania pojawiają się zanim dziecko ukończy 9 lat. Jeśli natomiast chłopiec ukończył 14. rok życia i dalej nie widać u niego żadnych cech pokwitania, mówimy o opóźnionym dojrzewaniu płciowym. W pierwszym przypadku przyczyną może być wrodzony przerost nadnerczy albo guz jądra. W drugim – guzy przysadki mózgowej lub podwzgórza, niedożywienie albo niektóre zespoły genetyczne, przede wszystkim zespół Klinefeltera.
Czytaj: Twoje dziecko ma 3 lata i jeszcze nie mówi? Oto możliwe przyczyny!
Podsumowując, proces dojrzewania płciowego u chłopców rozpoczyna się w mózgu i przebiega w sposób bardzo indywidualny. Dojrzewaniu towarzyszą liczne zmiany. Jest to proces trudny, niemniej jednak niezbędny, aby młody człowiek mógł osiągnąć dojrzałość płciową, psychiczną i społeczną.
