Zadzwoń 32 506 50 85 
Choroby autoimmunologiczne – czym są i jak je leczyć?
Wyobraź sobie, że Twój własny układ odpornościowy błędnie identyfikuje komórki Twojego ciała jako obce i zaczyna je atakować. Taką sytuację nazywamy autoagresją, a chorobę, która w ten sposób wpływa na organizm autoimmunologiczną. Jednostek chorobowych zaliczanych do tej grupy znamy już ponad 80. To m.in. celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Gravesa-Basedowa, choroba Hashimoto czy stwardnienie rozsiane. Jak rozwijają się choroby autoimmunologiczne? Jak wygląda ich diagnostyka i leczenie? Sprawdź!
Gdy sprzymierzeniec staje się agresorem…
W mechanizmie powstawania choroby autoimmunologicznej kluczową rolę odgrywają nie patogeny czy komórki nowotworowe, a układ odpornościowy organizmu, który atakuje własne tkanki. Pytanie, dlaczego nasz naturalny obrońca zamiast odpierać ataki wirusów i bakterii, zwraca się przeciwko nam, wciąż pozostaje bez odpowiedzi i stanowi zagadkę dla środowiska medycznego. Przypuszcza się, że za nieprawidłową reakcją układu odpornościowego stoi wiele różnych czynników: genetyczne, środowiskowe, nadmierny stres, aktywne lub przebyte infekcje wirusowe, grzybiczne bakteryjne, toksyny oraz antygeny pokarmowe. Nieprawidłowa reakcja immunologiczna może być skierowana na różne narządy wewnętrzne – tarczycę, trzustkę, nadnercza, jelita czy skórę – oraz całe układy. Ponadto choroby autoimmunologiczne mają charakter przewlekły, a okresy zaostrzeń przeplatają się z okresami remisji.
Cierpisz na chorobę autoimmunologiczną? Nie Ty jeden!
Choroby autoimmunologiczne są obecnie dość powszechne. Według różnych szacunków choruje na nie od 2 do nawet 8% społeczeństwa. Wśród chorych dominują kobiety oraz osoby starsze, choć zapaść na chorobę autoimmunologiczną można tak naprawdę w każdym wieku. Często współwystępuje ona również z inną chorobą o tym samym, autoimmunologicznym podłożu.
Jak objawiają się choroby autoimmunologiczne?
Choroba autoimmunologiczna może objawiać się bardzo w różnorodny sposób. Wszystko zależy od tego, jaki narząd zostanie zaatakowany. Ale możemy też wyróżnić cały szereg mniej specyficznych objawów. I to właśnie ten brak specyficzności sprawia, że do rozpoznania choroby autoimmunologicznej często dochodzi dopiero po wielu latach. Początkowo dolegliwości są przez nas bagatelizowane. Zmęczenie, rozdrażnienie czy problemy ze snem tłumaczymy życiem w ciągłym biegu oraz nadmiarem obowiązków. Nikt z nas nie zastanawia się nad powodem złego samopoczucia. Dopiero, gdy objawy staną się na tyle nasilone, że utrudniają nam codzienne funkcjonowanie, zaczynamy szukać przyczyny.
Do najczęstszych, ogólnych objawów chorób autoimmunologicznych możemy zaliczyć:
- uczucie ciągłego zmęczenia (nawet po nocnym odpoczynku)
- utratę siły mięśniowej
- wahania nastrojów, depresję i nadmierną nerwowość
- zaburzenia pamięci i koncentracji
- zaburzenia jelitowe
- obniżoną odporność organizmu
- wahania wagi
- zmiany skórne
- kruchość włosów i paznokci
- problemy ze snem
…i wiele, wiele innych.
Aktualnie znamy ok. 80 jednostek chorobowych, u podłoża których leżą zaburzenia autoimmunologiczne. Przyjrzyjmy się teraz kilku z nich.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Reumatoidalne zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną. Objawia się przede wszystkim obrzękiem, sztywnieniem i bólem w obrębie stawów rąk i stóp. Dolegliwości te szczególnie nasilają się rano, po wielogodzinnym bezruchu. Początkowo choroba obejmuje duże stawy – kolanowe, barkowe. Nieleczone RZS może niestety prowadzić do ciężkiej niepełnosprawności. W RZS, podobnie jak w wielu chorobach autoimmunologicznych, możemy wyróżnić okresy zaostrzeń i remisji.
Podobny artykuł: Układ odpornościowy w natarciu. Choroby autoimmunologiczne
Choroba Gravesa-Basedowa
Choroba Gravesa-Basedowa to choroba autoimmunologiczna, w której atakowanym organem jest gruczoł tarczycowy. W jej przebiegu tarczyca produkuje zbyt duże ilości hormonów, a mamy więc do czynienia z nadczynnością. Do objawów występujących w chorobie Gravesa-Basedowa możemy zaliczyć: obecność wola tarczycowego, szybkie bicie serca, spadek masy ciała, uczucie gorąca, nerwowość czy problemy ze snem. Schorzenie leczy się farmakologicznie lekami hamującymi wydzielanie hormonów tarczycowych.
Choroba Hashimoto
W chorobie Hashimoto obiektem ataku układu odpornościowego także jest tarczyca. W tym przypadku mamy jednak do czynienia nie z nadczynnością, a niedoczynnością gruczołu tarczycowego. Choroba postępuje dość wolno, dlatego przez wiele lat możemy nie zdawać sobie sprawy, że na nią cierpimy. Objawy schorzenia są typowe dla niedoczynności tarczycy. Mogą więc pojawić się takie dolegliwości, jak: ciągłe uczucie zimna, przyrost wagi i obrzęki na całym ciele, zmęczenie, suchość skóry, wypadanie włosów, zaburzenia miesiączkowania, spadki nastrojów i stany depresyjne. Do tej pory nie opracowano żadnej skutecznej metody leczenia choroby Hashimoto. Terapia ogranicza się do przyjmowania leków uzupełniających brakujące hormony.
Choroby autoimmunologiczne – jak wygląda ich diagnostyka?
Postawienie prawidłowej diagnozy jest najważniejszym i zarazem najtrudniejszym zadaniem lekarza. Aby mógł od dobrać odpowiedni lek i zaproponować skuteczne postępowanie, w pierwszej kolejności musi ustalić przyczynę problemów zdrowotnych, z jakimi zgłosił się pacjent. Lekarz powinien mieć na uwadze nie tylko objawy, ale także moment ich wystąpienia oraz czynniki, w których objawy te się nasilają. Jednym z podstawowych narzędzi w diagnostyce chorób autoimmunologicznych są badania na obecność swoistych przeciwciał we krwi. Każda choroba autoimmunologiczna ma swoje specyficzne przeciwciała, tak więc w zależności, którą chorobę podejrzewa lekarz, takie przeciwciała są badane. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów są przeciwciała RF (czynnik reumatoidalny) oraz CCP, w przypadku choroby Hashimoto anty-TPO oraz anty-Tg), a choroby Gravesa-Basedowa anty- TRAb.
Choroby autoimmunologiczne – jak wygląda leczenie?
Na dzień dzisiejszy choroby autoimmunologiczne pozostają chorobami nieuleczalnymi. Raz zainicjowanego procesu autoimmunologicznego nie da się tak po prostu „wyłączyć”. Nie oznacza to jednak, że wobec chorób z autoagresji jesteśmy całkowicie bezradni. Bo choć nie da się ich wyleczyć, to dzięki właściwej terapii możemy wprowadzić je w stan wspomnianej remisji. Oprócz przyjmowania leków zaleconych przez specjalistę bardzo ważne jest wyeliminowanie wszystkich czynników mogących zainicjować proces autoimmunologiczny, a więc np. długotrwałego stresu czy niektórych pokarmów. Wszystkie te działania wymają jednak dużej samodyscypliny ze strony pacjenta. Zaniedbanie któregoś z elementów leczenia może niestety spowodować, że objawy choroby powrócą.
Podsumowując, układ odpornościowy jest dla naszego organizmu niczym strażnik, gotowy w każdej chwili odpierać ataki drobnoustrojów. Niestety czasem to w komórkach organizmu widzi potencjalne zagrożenie. Tak rozwijają się choroby autoimmunologiczne, które mogą uszkadzać i zaburzać pracę wielu narządów wewnętrznych. I mimo, że nie jesteśmy w stanie całkowicie ich wyleczyć, to przy pomocy odpowiedniej terapii możemy łagodzić ich najbardziej uporczywe objawy.
Wybierz lekarza rodzinnego holsäMED i korzystaj z bezpłatnych świadczeń medycznych w ramach NFZ.
Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl
