Zadzwoń 32 506 50 85 
Jak uchronić się przed rakiem szyjki macicy? Zasady profilaktyki
Choroby szyjki macicy mogą nie dawać żadnych widocznych objawów w początkowym stadium swojego rozwoju. Możesz więc nie być świadoma, że z Twoją szyjką macicy dzieje się coś złego. Do najczęstszych chorób w jej obrębie możemy zaliczyć stany zapalne, nadżerkę szyjki macicy, torbiele oraz raka szyjki macicy. W tym artykule skupimy się na ostatniej z wymienionych chorób. Czym jest rak szyjki macicy? Jak się go leczy i czy możemy wdrożyć działania profilaktyczne, które pozwolą nam uniknąć choroby nowotworowej? Sprawdźmy!
Liczba kobiet chorych na nowotwory złośliwe szyjki macicy spada!
Pomimo szeroko zakrojonych działań profilaktycznych nowotwory złośliwe szyjki macicy wciąż stanowią istotny problem zdrowotny na całym świecie. Każdego roku w Polsce przeszło 3 500 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. Wiele z nich niestety otrzymuje diagnozę zbyt późno, by mieć szansę na skuteczne leczenie. Jest jednak i dobra wiadomość. Jeszcze w latach 50. XX w. rak szyjki macicy był w Polsce najczęstszym nowotworem złośliwym. Od przeszło 20. lat możemy jednak zauważyć spadek liczby nowych przypadków zachorowań. Tendencja spadkowa jest bez wątpienia zasługą Programu Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, oferującego raz na 3 lata bezpłatne badania cytologiczne dla kobiet w wieku 25-59 lat z grup podwyższonego ryzyka. Badanie cytologiczne jest kluczowym elementem profilaktyki nowotworowej, ponieważ pozwala wykryć tzw. stany przedrakowe. Ich odpowiednie leczenie pozwala ostatecznie uchronić kobietę przed rozwojem nowotworu.
Czym jest cytologia?
Cytologia jest badaniem mającym na celu wykrycie nieprawidłowych komórek, które mogą świadczyć o początku procesu nowotworowego. Jest to badanie proste, bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Ginekolog umieszcza w pochwie wziernik, a następnie przy użyciu specjalnej szczoteczki pobiera komórki z szyjki macicy. Przygotowany przez lekarza preparat trafia do analizy mikroskopowej. Jeśli badanie wykaże jakiekolwiek nieprawidłowości w budowie komórek, ginekolog podejmuje decyzję o ewentualnym leczeniu.
Cytologia płynna (LBC) dokładniejsza od klasycznej
Obecnie najbardziej rekomendowaną techniką przygotowania preparatów cytologicznych jest tzw. cytologia płynna (LBC – ang. liquid base cytology). Tym różni się ona od klasycznej cytologii, że pobrany wymaz nakładany jest nie bezpośrednio na szkiełko, a na specjalne płynne podłoże. Dzięki temu z preparatu pozbywamy się wszelkich elementów (śluzu, czerwonych krwinek, bakterii), które mogłyby utrudnić analizę mikroskopową. Warto dodać, że cytologia klasyczna nie jest badaniem aż tak dokładnym. Jej czułość sięga bowiem ok. 60%. Oznacza to, że prawidłowy wynik nie wyklucza zmian nowotworowych, a dodatni nie zawsze potwierdza. Materiał pobrany do cytologii płynnej – dzięki specjalnemu podłożu – jest dużo lepszej jakości. To z kolei przekłada się na większą wykrywalność wczesnych zmian przedrakowych. Dobrze, by każda kobieta miała więc świadomość istnienia różnych rodzajów cytologii i w trakcie wizyty ginekologicznej upewniła, że będzie miała wykonywaną właśnie cytologię płynną, jako tą bardziej skuteczną.
Dowiedz się więcej o badaniu >>
Wirus HPV – jego udział w rozwoju raka szyjki macicy jest ogromny!
Aż 99% wszystkich przypadków nowotworu szyjki macicy spowodowanych jest właśnie wirusem HPV (human papilloma virus, wirus brodawczaka ludzkiego). Zakażona osoba najczęściej nie wie, że jest jego nosicielem, ponieważ infekcja nie daje żadnych widocznych objawów. A jeśli już daje, to najczęściej w postaci brodawek umiejscowionych w okolicach narządów płciowych. Wirus brodawczaka ludzkiego ma ponad 200 różnych typów i wciąż poznawane są nowe. Wśród nich możemy wyróżnić typy niskiego ryzyka onkologicznego, np. 1,2, 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81 oraz wysokiego ryzyka onkologicznego, przede wszystkim. 16 i 18. Zakażenie się którymś z ostatnich może przyczynić się do rozwoju raka szyjki macicy. Świadomość nosicielstwa wirusa jest więc kolejnym ważnym elementem profilaktyki. Warto także pamiętać, że wirus HPV rozprzestrzenia się głównie poprzez kontakty seksualne z zakażoną osobą, w związku z czym najskuteczniejszym sposobem ochrony przed zakażeniem jest ograniczenie liczby partnerów seksualnych oraz stosowanie prezerwatyw. Obecność wirusa w organizmie można wykryć przy pomocy badań genetycznych wykonanych na podstawie wymazu z szyjki macicy.
Rak szyjki macicy objawy
Objawy raka szyjki macicy nie są charakterystyczne, zarówno na wczesnym, jak i na późniejszym etapie jego rozwoju. Krwawienie z dróg rodnych oraz upławy występujące w jego przebiegu obserwuje się również w wielu stanach nierakowych, np. zaburzeniach hormonalnych czy stanach zapalnych pochwy. Podobnie jak bóle podbrzusza, które mogą towarzyszyć wielu chorobom nienowotworowym. Ze względu na bezobjawowy przebieg wczesnych stadiów rozwoju raka szyjki macicy i niespecyficzne objawy występujące w stadiach zaawansowanych, niezwykle ważne są więc badania przesiewowe.
Leczenie raka szyjki macicy
Stany przedrakowe usuwa się obecnie na wiele różnych sposobów. Zmianę można wyciąć lub zniszczyć na drodze ablacji (pod wpływem niskiej temperatury). Jedną z najczęściej stosowanych metod ablacyjnych jest krioterapia, która polega na wymrażaniu nieprawidłowych tkanek ciekłym azotem. Wadą tej metody jest jednak brak możliwości zbadania takiej tkanki pod mikroskopem. Dlatego w leczeniu stanów przedrakowych preferuje się wycięcie podejrzanej zmiany, np. metodą LEEP lub konizacji szyjki macicy. W leczeniu stanów nowotworowych stosuje się natomiast chemioterapię, radioterapię oraz leczenie chirurgiczne, albo łączy ze sobą te metody. Decyzję o sposobie leczenia pacjentki onkolog podejmuje na podstawie stopnia zaawansowania nowotworu oraz ogólnego stanu jej zdrowia.
Podsumowując, każdego roku w Polsce ponad 3 500 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. Wiele z nich niestety zbyt późno, by mieć szansę na wyleczenie. Trzeba jednak pamiętać, że rak szyjki macicy to nie wyrok! Szybka diagnoza i prawidłowe leczenie dają szansę na powrót do pełni zdrowia. Aby jednak nie przeoczyć stanów przedrakowych w szyjce macicy, bardzo ważne jest regularne wykonywanie badań cytologicznych. Dodatkowo warto poddać się badaniu DNA w kierunku obecności wirusa HPV, który jest bezpośrednio związany z rozwojem raka szyjki macicy.
