Zadzwoń 32 506 50 85 
Staw kolanowy – urazy, leczenie, profilaktyka
Staw kolanowy to staw o wyjątkowo skomplikowanej konstrukcji. Aby mógł spełniać swoje funkcje wszystkie jego elementy muszą ściśle ze sobą współpracować. Czasem jednak, na skutek przeciążenia czy urazu, tak się nie dzieje.
Pojawia się ból i ograniczenie ruchomości w stawie. W efekcie wykonanie nawet prostych czynności może okazać się niemożliwe.
Przeczytaj ten artykuł i poznaj najczęstsze urazy stawu kolanowego. Dowiedz się, jak możesz ich uniknąć oraz jak wygląda leczenie tego typu uszkodzeń.
Uszkodzenie łąkotki
Do uszkodzenia łąkotki dochodzi najczęściej w trakcie prostowania zgiętego kolana i jego rotacji. Szczególnie narażone na uszkodzenie łąkotki są osoby w podeszłym wieku (uszkodzenie zwyrodnieniowe). Wówczas do urazu może dojść nawet podczas wykonywania zwykłego ruchu, np. siadania. Uszkodzeniu łąkotki najczęściej towarzyszy ból w przyśrodkowej części kolana, który nasila się po wysiłku. Charakterystyczne dla tego urazu jest uczucie przeskakiwania i braku stabilności w stawie kolanowym oraz problem ze swobodnym zginaniem i prostowaniem kolana. Bardzo często gromadzi się w nim również płyn.
Leczenie uszkodzonej łąkotki
Przy uszkodzeniach łąkotki najczęściej stosuje się leczenie artroskopowe. W trakcie artroskopii chirurg ocenia sytuację, a następnie wycina lub zszywa uszkodzony fragment łąkotki. Niekiedy trzeba ją też usunąć w całości. Takie zabiegi wykonuje się jednak stosunkowo rzadko. Warto pamiętać, że uszkodzona łąkotka sama się nie zregeneruje. Mało tego! Będzie powodować ból i ograniczać ruchomość w stawie, co więcej może uszkadzać jego powierzchnię. Powrót do dawnej aktywności po artroskopowym usunięciu fragmentu łąkotki trwa zwykle od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.
Uszkodzenie więzadeł krzyżowych
Najczęściej mamy do czynienia z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego lub tylnego. Mogą one ulec naciągnięciu, naderwaniu lub całkowitemu zerwaniu (do oceny stopnia uszkodzenia więzadła używa się specjalnej trzystopniowej skali). Jeśli więzadło jest naciągnięte, występuje jedynie tkliwość oraz niewielki ból podczas poruszania się, np. wchodzenia po schodach. Przy naderwaniu więzadła dolegliwości bólowe będą silniejsze. Mogą pojawić się również: obrzęk, uczucie braku stabilności oraz krwiak. Zakres ruchów w kolanie może być znacznie ograniczony. Przy całkowitym zerwaniu więzadła krzyżowego występuje już zwykle ostry ból oraz charakterystyczny trzask w kolanie.
Leczenie uszkodzonych więzadeł krzyżowych
Metodę leczenia uszkodzonego więzadła krzyżowego dobiera się indywidualnie do pacjenta, uwzględniając jego wiek, poziom aktywności fizycznej oraz przede wszystkim stopień uszkodzenia więzadła.
Jeśli jest to niewielkie uszkodzenie, zwykle nie potrzeba leczenia operacyjnego. Początkowo stosuje się metodę PRICE, na którą składa się zabezpieczenie, odpoczynek, schładzanie, kompresja oraz uniesienie. W następnej kolejności zaleca się wykonywanie ćwiczeń izometrycznych unieruchomionej kończyny. Ma to na celu zapobiec zanikowi mięśni. Do rehabilitacji włącza się później trening wytrzymałościowy i siłowy. Proces leczenia w przypadku lekkiego uszkodzenia więzadła kolanowego trwa średnio od 6 tygodni do 3 miesięcy.
W przypadku umiarkowanego oraz ciężkiego uszkodzenia więzadła kolanowego najczęściej sięga się po leczenie operacyjne, polegające na jego rekonstrukcji. Zanim jednak pacjent trafi na stół operacyjny, powinien poddać się rehabilitacji, która przygotuje go do zabiegu – poprawi siłę mięśni oraz motorykę. Taka rehabilitacja może obejmować różnego rodzaju ćwiczenia ruchowe (kinezyterapię) oraz zabiegi z zakresu medycyny fizykalnej.
Uszkodzenie chrząstki stawowej
Uszkodzenie chrząstki stawowej jest najczęściej efektem przeciążenia lub urazu, np. gdy jedna kość uderzy nagle o drugą. Niekiedy chrząstka zużywa się stopniowo – uszkadzają ją powtarzające się mikrourazy. Staw z uszkodzoną chrząstką stawową będzie przede wszystkim boleć i puchnąć. Słyszalne może być również chrupanie.
Leczenie uszkodzonej chrząstki stawowej
Początkowo uszkodzoną chrząstkę stawową leczy się farmakologicznie – podając choremu zastrzyki z kwasu hialuronowego lub preparatów autologicznych – osocza bogatopłytkowego lub komórek macierzystych. Jeśli leczenie nie przyniesie efektu, sięga się po wspomnianą artroskopię. Zabieg ten wykonuje się w celu wygładzenia powierzchni chrzęstnej. Przy zaawansowanym uszkodzeniu chrząstki stawowej doprowadza się również do tzw. mikrozłamań. W ten sposób zainicjowane zostają naturalne procesy naprawcze – powstałe ubytki stopniowo zaczynają się zabliźniać tkanką chrzęstną.
Przeczytaj też: Rehabilitacja sportowa w leczeniu urazów
Zwichniecie rzepki
Zwichnięcie rzepki polega na jej wysunięciu z bruzdy międzykłykciowej kości udowej. Do urazu może dojść np. w wyniku nagłego uderzenia w staw kolanowy. Częściej występuje on również u osób ze słabym napięciem mięśni czworogłowych uda oraz koślawością kolan. Niekiedy rzepka wraca na swoje miejsce zaraz po zwichnięciu. Wówczas pojawia się ból i obrzęk kolana. Jeśli rzepka nie powróci na swoje miejsce, trzeba ją nastawić. Zwichnięcie rzepki może spowodować uszkodzenie okolicznych struktur. Bywa też, że zwichnięcie nabiera charakteru nawykowego (nawykowe zwichnięcie rzepki).
Leczenie zwichniętej rzepki
Zwichniętą rzepkę leczy się najczęściej na dwa sposoby – chirurgicznie (atroskopowo) lub za pomocą właściwie dobranej rehabilitacji. Po zabiegu kończynę najczęściej umieszcza się w ortezie na okres od 3 do 5 tygodni. Pacjenci ze zwichniętą rzepką często wymagają również leczenia farmakologicznego. Jeśli zwichnięcia nawracają, wykonuje się operację przywracającą właściwe ustawienie rzepki.
Urazy stawu kolanowego – jak im zapobiegać?
Zmniejszyć ryzyko urazu czy przeciążenia stawów kolanowych możemy poprzez regularną aktywność fizyczną. Oczywiście zawsze powinniśmy ją poprzedzić kilku- kilkunastominutową rozgrzewką. Jeśli uprawiamy te najbardziej kontuzyjne dyscypliny sportowe, np. piłkę nożna, narciarstwo, sporty walki, powinniśmy pamiętać o zakładaniu opasek, ochraniaczy i ortez, które będą stanowiły skuteczną ochronę dla naszych stawów kolanowych.
Doznałeś/aś urazu kolana i nie wiesz, co robić dalej?
Umów się na konsultację ortopedyczną ze specjalistą holsäMED.
Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl
Konsultacja merytoryczna
 |
lek. med. Jakub Wąsik specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu Absolwent lekarskiego wydziału Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Starszy asystent na oddziale I w Wojewódzkim Szpitalu Chirurgii Urazowej im. Dr Janusza Daaba w Piekarach Śląskich. Specjalizuje się w endoprotezoplastyce stawu biodrowego, korekcjach w obrębie stopy, operacyjnym leczeniu haluksów, leczeniu tendinopatii i bóli stawowych, iniekcjach dostawowych (kwas hialuronowy) i okołostawowych, diagnostyce i leczeniu urazów w obrębie miednicy, stawu biodrowego, stawu skokowego i stopy, zastosowaniu komórek macierzystych i osocza bogatopytkowego w leczeniu schorzeń ortopedycznych. |
