Pieprzyki i zmiany barwnikowe – zbadaj je, zanim wyjedziesz na urlop!
Sezon plażowy właśnie się rozpoczął. Z niecierpliwością wyczekujesz pierwszych kąpieli słonecznych. Ale UWAGA! Opalanie, choć przyjemne, ma bardzo niekorzystny wpływ na skórę. Zwłaszcza u osób o jasnej karnacji, z dużą ilością pieprzyków i zmian barwnikowych. Przed wyjazdem na urlop powinnaś więc zaopatrzyć się w krem z wysokim filtrem UV i koniecznie odwiedzić dermatologa, który zbada Twoje znamiona. Za chwilę dowiesz się, dlaczego jest to takie ważne.
Dlaczego się opalamy?
Czy zastanawiałaś się kiedyś, dlaczego Twoja skóra ciemnieje, gdy wystawisz ją na działanie promieni słonecznych? Słońce, nasza życiodajna gwiazda, emituje różne rodzaje światła, w tym niewidzialne dla ludzkiego oka promieniowanie ultrafioletowe. Możemy je podzielić na UVA, UVB i UVC, przy czym najbardziej niebezpieczne wydaje się promieniowanie UVB, ponieważ niszczy ono DNA komórek.
Na skutek działania promieni słonecznych wytwarzają się aktywne formy tlenu, inaczej wolne rodniki. Mamy więc do czynienia ze stresem oksydacyjnym, który jak wiadomo, może mieć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie oraz przyspieszać procesy starzenia. Na szczęście ludzki organizm w toku ewolucji wykształcił mechanizmy obronne. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego znajdujące się w skórze melanocyty zaczynają produkować barwnik – melaninę, który pochłania szkodliwe promieniowanie UV. Barwnik ten stwarza więc naturalną barierę ochronną. To właśnie zwiększona produkcja melaniny powoduje przejściową zmianę zabarwienia skóry, którą nazywamy opalenizną.
Nie stosując kremów z filtrem, narażasz się na czerniaka!
Czerniak to złośliwy nowotwór skóry. Pochodzi ze wspomnianych wyżej melanocytów, czyli wytwarzających melaninę komórek pigmentowych. Przebieg choroby jest bardzo agresywny. Nowotwór potrafi w zaskakująco szybkim tempie (nawet w ciągu kilku miesięcy) z postaci miejscowej przejść w postać uogólnioną, inaczej rozsianą. Bardzo często daje też przerzuty. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie czerniaka. Usunięcie go na wczesnym etapie rozwoju, gdy występuje jeszcze wyłącznie miejscowo, daje szanse na wyleczenie nawet w przypadku 80% chorych.
Tym bardziej, że czerniak jest nowotworem stosunkowo łatwym do rozpoznania, bo rozwija się nie wewnątrz ciała, a właśnie na powierzchni skóry . Dlatego tak ważne jest, abyśmy bacznie przyglądali się wszystkim zmianom, które się na niej pojawiają i zgłaszali do dermatologa, gdy tylko zaobserwujemy coś niepokojącego.
W diagnostyce pomaga również fakt, że czerniak ma dość charakterystyczny wygląd. Zmiana jest asymetryczna, „wylewa” się na jedną stronę, może mieć poszarpane i nieregularne brzegi, a jej rozmiar zwykle przekracza 6 mm. Co ważne, czerniak wcale nie musi być czarny. Może mieć kolor czerwony, brązowy, cielisty albo różnobarwny. Może umiejscowić się też w różnych lokalizacjach: na skórze dekoltu, pleców, kończyn, nosa, wokół ust, a nawet pod paznokciem czy na gałce ocznej.
Szczególnie narażone na czerniaka są osoby o określonym typie urody, a mianowicie:
- osoby o rudych i jasnych włosach,
- osoby o jasnych oczach,
- osoby o jasnej karnacji,
- osoby o skórze pokrytej piegami,
- osoby ze skłonnością do poparzeń słonecznych, które „ciężko” się opalają.
WAŻNE: Czerniak jest dziedziczny, a to oznacza, że może występować rodzinnie. Za rozwój choroby odpowiada wiele genów, niestety do tej pory nie udało się poznać ich wszystkich. Najwięcej wiemy na temat genu: CDKN2A.
Wybierasz się na urlop? Zbadaj pieprzyki u dermatologa!
Dermatolog przy użyciu specjalnego urządzenia, dermatoskopu, dokładnie oceni wszystkie znamiona. Jeśli któreś ze znamion wyda mu się podejrzane, wypisze skierowanie na zabieg jego usunięcia. Wycięty fragment tkanki trafi następnie do badania histopatologicznego i dopiero na tej podstawie dermatolog oceni, czy usunięta zmiana była zmianą łagodną czy nowotworową. Dermatoskopia to badanie całkowicie bezbolesne, a pacjent nie musi w żaden sposób się do niego przygotowywać. Lekarz przykłada do badanego fragmentu skóry głowicę dermatoskopu, w którą wbudowana jest kamera. Następnie ocenia zmianę skórną, oglądając ją w dużym powiększeniu.
Czytaj też: Alergia pokarmowa na nikiel – co jeść, a czego unikać?
Dermatoskopia – jak często ją wykonywać?
Regularnie, najlepiej raz do roku, a osoby z dużą ilością pieprzyków powinny robić ją nawet dwa razy do roku! Jest to badanie niemal obowiązkowe dla wszystkich osób wyjeżdżających na urlop, które wiedzą, że czeka je częsta ekspozycja na słońce. I teraz kolejna uwaga: dermatoskopię najlepiej wykonać zarówno przed wyjazdem na wakacje jak i po powrocie! Pozwoli to upewnić się, czy w międzyczasie nie powstała jakaś nowa zmiana.
3 najważniejsze zasady bezpiecznego opalania się:
- Stosuj kremy z wysokim filtrem UV – nakładaj je kilka razy w ciągu dnia!
- Nie przebywaj na słońcu w godzinach najintensywniejszego nasłonecznienia
- Przynajmniej raz do roku wybierz się do dermatologa, aby sprawdził Twoje znamiona przy pomocy dermatoskopu – koniecznie zrób to przed wyjazdem oraz po powrocie!
Reasumując, aby opalanie było bezpieczne, powinniśmy stosować kremy z wysokim filtrem UV oraz regularnie badać pieprzyki u dermatologa. To pozwoli nam uchronić się przed czerniakiem – złośliwym nowotworem skóry.