Zadzwoń 32 506 50 85 
Latem chroń się przed czerniakiem! Zasady bezpiecznego opalania
Jest lato. Piękna, słoneczna pogoda zachęca do spędzania czasu na świeżym powietrzu. Musimy jednak pamiętać, że zbyt częste wystawianie się na działanie promieniowania UV może mieć opłakane skutki i skończyć się dla nas CZERNIAKIEM! Jak wrócić z wakacji wypoczętym i zadowolonym i nie martwić się, że dopadnie nas choroba nowotworowa? Przeczytaj!
Dlaczego słońce nas opala?
Zadawałeś sobie kiedyś pytanie, dlaczego Twoja skóra brązowieje, gdy ma kontakt ze słońcem? Ta życiodajna gwiazda, wysyła różne rodzaje światła, w tym promieniowanie ultrafioletowe, którego ludzkie oko nie jest w stanie zobaczyć. Dzieli się je na UVA, UVB i UVC, przy czym najgroźniejsze wydaje się działające destrukcyjnie na DNA komórek promieniowanie UVB.
Promieniowanie ultrafioletowe inicjuje wytwarzanie aktywnych form tlenu, czyli wolnych rodników. Dochodzi do stresu oksydacyjnego, o którym wiemy, że ma bardzo szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka i sprzyja szybszemu starzeniu się organizmu. Na szczęście nasze ciało na drodze ewolucji wyposażyło się w mechanizmy obronne. Znajdujące się w skórze melanocyty zaczynają produkować specjalny barwnik – melaninę – gdy skóra zostaje wystawiona na działanie promieniowania ultrafioletowego. Barwnik ten pochłania promienie UV, stanowiąc naturalną barierę ochronną. I to właśnie wzmożona synteza melaniny odpowiada za czasową zmianę koloru skóry, nazywaną opalenizną.
Nie używasz kremów z filtrem? Grozi Ci czerniak!
Pod pojęciem „czerniak” kryje się złośliwy nowotwór skóry. Wywodzi się on z omówionych wcześniej melanocytów, a więc komórek pigmentowych produkujących melaninę. Czerniak jest chorobą o bardzo agresywnym przebiegu. Rak ten może nawet w ciągu kilku miesięcy rozwinąć się z postaci miejscowej w uogólnioną. Niestety ma też tendencję do przerzutów. Dlatego tak istotna jest wczesna diagnoza. Czerniak rozpoznany i leczony na wczesnym etapie rozwoju jest do pokonania – i to nawet w 80% przypadków!
Tym bardziej, że diagnostyka czerniaka nie jest tak trudna, jak w przypadku innych typów nowotworów. Patologiczne zmiany nie kryją się bowiem wewnątrz ciała – są widoczne na skórze. Jeśli będziemy uważnie przyglądać się wszystkim znamionom i szybko udamy się do dermatologa, gdy tylko zaobserwujemy coś niepokojącego, mamy spore szansę, że wychwycimy nowotwór w odpowiednim momencie.
Ponadto zmiany czerniakowe są dość specyficzne. Charakteryzuje je asymetria. Mogą też „wylewać się” na jedną stronę, być poszarpane i mieć nieregularne brzegi. W większości przypadków przekracza też 6 mm. Co ciekawe, wbrew swojej nazwie czerniak nie zawsze jest czarny. Zdarzają się czerniaki o kolorze czerwonym, brązowym, cielistym lub wielokolorowe. Zmiany najczęściej występują na skórze pleców, dekoltu, na kończynach, ustach i nosie, a także na gałce ocznej czy paznokciem.
Do rozwoju czerniaka predysponują określone typy urody:
- osoby o rudych i jasnych włosach,
- osoby o jasnych oczach,
- osoby o jasnej karnacji,
- osoby o skórze pokrytej piegami,
- osoby ze skłonnością do poparzeń słonecznych, które „ciężko” się opalają.
ZAPAMIĘTAJ! Za rozwój czerniaka odpowiadają mutacje w wielu genach i niestety mogą być one dziedziczne. To oznacza, że czerniak może występować rodzinnie. Naukowcom wciąż nie udało się namierzyć wszystkich genów uczestniczących w rozwoju tego nowotworu. Największą wiedzę mamy na temat genu CDKN2A.
Sprawdź pieprzyki u dermatologa, zanim wyjdziesz na urlop
Dermatolog za pomocą specjalnego urządzenia, dermatoskopu, obejrzy wszystkie znamiona. Jeśli któreś z nich będą wyglądać podejrzanie, skieruje Cię na ich chirurgiczne usunięcie. Wycinek tkanki zostanie przekazany do analizy histopatologicznej i dopiero wówczas dermatolog oceni, czy usunięta zmiana miała charakter łagodny czy złośliwy. Dermatoskopia jest badaniem bezbolesnym i nie trzeba się do niego przygotowywać. Lekarz przykłada do wybranego obszaru skóry głowicę dermatoskopu wyposażonego w kamerę. Następnie oglądając go pod dużym powiększeniem, ocenia charakter ewentualnych zmian.
Zobacz też: Udar słoneczny – pierwsza pomoc. Jak zapobiegać?
Jak często wykonywać dermatoskopię
Najlepiej raz do roku, a jeśli mamy dużą ilość znamion, nawet raz na 6 miesięcy. Jest to badanie w zasadzie obowiązkowe dla wszystkich osób, które wyjeżdżają na urlop i wiedzą, że będą często wystawione na działanie promieni słonecznych. Znamiona najlepiej sprawdzić dwukrotnie – zarówno przed wyjazdem na wakacje, jak i po powrocie! To da pewność, że pod wpływem kąpieli słonecznych nie doszło do utworzenia nowej zmiany.
Jak bezpiecznie się opalać? Oto 3 najważniejsze zasady
- Stosuj kremy z wysokim filtrem UV – smaruj się nimi nawet kilka razy dziennie!
- Nie wystawiaj się na słońce w godzinach najsilniejszego nasłonecznienia
- Co najmniej raz do roku udaj się do dermatologa, by zobaczył Twoje znamiona w dermatoskopie; najlepiej zrób to dwukrotnie – przed wyjazdem na wakacje oraz po powrocie!
Podsumowując, jeśli zależy Ci na bezpiecznym opalaniu się, powinieneś używać kremów z wysokim filtrem UV oraz regularnie badać pieprzyki u dermatologa. To pozwoli Ci zapobiec rozwojowi czerniaka – bardzo agresywnego nowotworu skóry.
