Kiedy iść z dzieckiem do ortopedy? Wskazania do wizyty
Pierwszy kontakt z ortopedą dziecko powinno mieć jeszcze przed ukończeniem 4. tygodnia życia. Później w okolicach 7-8 miesiąca, gdy maluch zaczyna siadać, oraz gdy skończy 2 lata. Oczywiście nie musimy kurczowo trzymać się wyznaczonych terminów. Do ortopedy warto iść z dzieckiem za każdym razem, gdy tylko zauważymy coś niepokojącego w jego rozwoju. No właśnie…Czyli kiedy?
Kluczowa pierwsza wizyta
W trakcie pierwszej wizyty ortopeda ocenia narząd ruchu dziecka oraz sprawdza, czy nie doszło do dysplazji stawów biodrowych. Jest to wada wrodzona dość często występująca wśród niemowląt. Polega na nieprawidłowym kształcie panewki, która jest zbyt płaska, aby okrągła głowa kości udowej mogła w nią wejść. Dysplazję stawów biodrowych diagnozuje się za pomocą USG. Jest to badanie obowiązkowe, które należy wykonać najpóźniej w 6. tygodniu życia niemowlaka.
Zakres pracy poradni ortopedycznej dla dzieci:
- Leczenie wad wrodzonych i nabytych narządu ruchu dzieci i młodzieży
- Skrzywienia kręgosłupa
- Leczenie urazów i kontuzji
- Profilaktyka wad postawy
- USG stawów biodrowych w profilaktyce dysplazji biodra
Kolejne wizyty kontrolne
Po raz kolejny dziecko powinno odwiedzić ortopedę w okolicach 7-8 miesiąca życia, a więc kiedy zaczyna siedzieć i pełzać. Wizyta ta ma na celu ocenić jego ogólny rozwój motoryczny. Kolejna może mieć miejsce dopiero w wieku ok. 2 lat. Zapytacie – a co z okresem, gdy maluch zaczyna stawiać swoje pierwsze kroki? Czy to przypadkiem nie jest właśnie najodpowiedniejszy moment na konsultację w poradni ortopedycznej? Oczywiście zawsze lepiej dmuchać na zimne. Dlatego jeśli zauważymy coś, co nas niepokoi, np. dziecko ma nienaturalny kształt stópek albo stawia je w dziwny sposób, powinniśmy udać się z nim do specjalisty. Niemniej jednak, jeśli nic się nie dzieje, to taka konsultacja przed ukończeniem 2. roku życia nie jest wymagana.
Stópki dziecka, które dopiero rozpoczyna naukę chodzenia nie mają jeszcze ostatecznego kształtu. Postawa ciała, jaką maluch przybiera podczas stawiania kroków również może być daleka od ideału. Musimy pamiętać że nauka chodzenia jest procesem i wymaga praktyki. Chód, który prezentuje dziecko do 2. roku życia wciąż się kształtuje, w związku z czym nie ma potrzeby go badać.
Następnie warto odwiedzić ortopedę, kiedy dziecko rozpocznie naukę w szkolę, w czyli w wieku 6.-7. oraz 11-13 lat. Są to okresy najintensywniejszego wzrostu naszego dziecka. To właśnie wtedy dochodzi najczęściej do wystąpienia wad postawy.
Zobacz też: Nieprawidłowa postawa ciała – jakie są jej skutki?
Wskazania do konsultacji z ortopedą dziecięcym
Do ortopedy warto wybrać się z dzieckiem, które:
- Jest mało ruchliwe: nie bawi się swoimi rączkami i nóżkami, nie wkłada ich do buzi, nie kopie
- Utyka podczas chodzenia
- Ma jedną łopatkę wyżej od drugiej
- Podczas chodzenia krzywo stawia stópki (2-3-latek)
- Ma koślawe kolanka (3-latek)
- Ma nieprawidłowo wysklepioną stópkę (4-5-latek)
Dlaczego wady postawy występują głównie u dzieci?
W rozwoju człowieka możemy wyróżnić okresy, w których jest bardziej niż kiedykolwiek narażony na wady postawy. Pierwszy taki okres przypada na czas rozpoczęcia nauki w szkole, kiedy dziecko wchodzi w 6.-7. rok życia. Drugi – w czasie tzw. skoku pokwitaniowego. Dziecko zaczyna wtedy intensywnie rosnąć – jego kończyny, tułów oraz stopy bardzo się wydłużają. Powoduje to zmianę środka ciężkości, który przesuwa się ku górze, oraz chwilowe obniżenie napięcia mięśni i więzadeł. Zmianie ulega też dotychczasowy tryb życia dziecka. Wraz z pójściem do szkoły maluch więcej czasu spędza w szkolnej ławce, niż biegając po podwórku. Do tego musi nosić plecak po brzegi załadowany książkami, co naraża jego kręgosłup na znaczne obciążenia.
Wszystkie te czynniki sprzyjają tworzeniu się i pogłębianiu wad postawy u dzieci – skolioza, pogłębiona kifoza piersiowa (tzw. okrągłe plecy), płaskostopie, koślawe kolana – to najczęstsze wady postawy okresu dziecięcego. Oczywiście poza niską aktywnością fizyczną, noszeniem ciężkiego plecaka i niewłaściwą pozycją podczas siedzenia, przyczyną powstawania wad postawy jest także otyłość. Niestety wśród państw Europy Polska należy do krajów o najwyższym odsetku nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży. Jak pokazują statystyki z nadwagą zmaga się już co czwarty polski 11-latek i co piąty 13-latek.