6 lipca 2022

Gdy jajeczko się nie uwalnia – czyli wszystko o cyklach bezowulacyjnych

Czym jest owulacja?

Aby odpowiedzieć na pytanie, czym jest owulacja, należałoby najpierw dowiedzieć się, czym właściwie jest cykl menstruacyjny. Otóż, w układzie rozrodczym kobiety następuje szereg cyklicznych zmian hormonalnych, fizjologicznych oraz morfologicznych. Powtarzają się one średnio co 28 dni (tyle trwa przeciętny cykl menstruacyjny, jednak taki trwający od 21. do 35. dni także jest uznawany za prawidłowy). Zmiany te nie zachodzą przypadkowo. Mają bowiem przygotować organizm kobiety do ewentualnej ciąży.

Każdy pojedynczy cykl rozpoczyna się krwawieniem menstruacyjnym trwającym ok. 4-5 dni. Podczas miesiączki przysadka mózgowa uwalnia hormon folikulotropowy. Pobudza on jeden z wielu pierwotnych pęcherzyków jajnikowych oraz wydzielanie żeńskich hormonów płciowych – estrogenów. Niedługo przed owulacją, czyli między 5. a 14. dniem cyklu, estrogeny pobudzają namnażanie się komórek w błonie śluzowej macicy i tworzenie nowych naczyń krwionośnych. W ten sposób macica przygotowuje się na ewentualne zagnieżdżenie się zarodka. Przez cały czas trwa także dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego. W końcu przysadka mózgowa zaczyna wydzielać hormon luteinizujący, który wraz z folikulotropowym doprowadzają do pęknięcia dojrzałego już wtedy pęcherzyka jajnikowego (pęcherzyka Graafa). Komórka jajowa uwalnia się i trafia do jajowodu. To właśnie ten moment nazywamy OWULACJĄ.

Po jajeczkowaniu z pękniętego pęcherzyka powstaje ciałko żółte, które zaczyna produkować progesteron. Na skutek jego działania błona śluzowa pogrubia się i zaczyna wytwarzać płyn obfitujący w substancje odżywcze, który będzie odżywiał zarodek jeszcze przed jego zagnieżdżeniem się w macicy. A co jeśli do zapłodnienia jednak nie dojdzie?

Wówczas po ok. 10 dniach od owulacji ciałko żółte zanika. Poziom wytwarzanego przez nie progesteronu gwałtownie się obniża, co z kolei skutkuje zmianami w błonie śluzowej macicy. Wyposażające ją naczynia krwionośne obkurczają się. Dochodzi do niedotlenienia komórek endometrium, ich obumarcia i ostatecznie złuszczenia – występuje miesiączka, a cały cykl menstruacyjny rozpoczyna się od nowa.

Cykl bezowulacyjny – co dzieje się w organizmie kobiety?

W cyklach bezowulacyjnych wzrost poziomu estrogenów jest na tyle niewielki, że pęcherzyk jajnikowy nie jest w stanie dojrzeć i uwolnić komórki jajowej. Faza progesteronowa także nie występuje, ponieważ pęcherzyk nie może przekształcić się w ciałko żółte, które jak już wiemy produkuje progesteron. Cykle bezowulacyjne to cykle, który nie dają szansy na ciążę, dlatego jeśli jest ich więcej niż 1-2 w roku, kobieta powinna udać się do specjalisty. No dobrze, ale po czym poznać, że z owulacją jest problem?

Cykl owulacyjny czy bezowulacyjny? Jak to rozpoznać?

Mimo iż owulacja nie jest zdarzeniem tak „widowiskowym” jak miesiączka, kobieta dobrze znająca swoje ciało jest w stanie wyczuć moment, w którym występuje.

Objaw 1: zmiana wyglądu śluzu szyjkowego
Podczas owulacji śluz szyjkowy przypomina kurze jajko, jest rzadki, przezroczysty, rozciągliwy i bardziej obfity. W cyklu bezowulacyjnym śluzu jest mało, jest też biały i dość gęsty.

Objaw 2: wzrost temperatury ciała
Podczas owulacji temperatura ciała oscyluje w granicach 37°C. W cyklach bezowulacyjnych wynosi 36,6°C lub mniej.

Objaw 3: zmiana wyglądu i położenia szyjki macicy
W trakcie owulacji szyjka macicy jest miękka i skierowana ku przodowi. Przy braku owulacji pozostaje twarda i kieruje się ku tyłowi.

Objaw 4: wzrost libido
W trakcie owulacji kobieta odczuwa zwykle większą ochotę na seks. W cyklu bezowulacyjnym libido pozostaje na tym samym poziomie.

Objaw 5: ból podbrzusza
W trakcie owulacji kobieta może odczuwać niewielkie dolegliwości w okolicach podbrzusza. Ich brak może świadczyć o braku owulacji.

Objaw 6: występowanie niewielkiego plamienia
W trakcie owulacji niektóre kobiety obserwują u siebie niewielkie plamienie. W cyklach bezowulacyjnych objaw ten nie występuje.

Oczywiście na podstawie samych objawów kobieta nie jest w stanie stwierdzić ze 100% pewnością, czy ma owulacje czy może właśnie doświadcza cyklu bezowulacyjnego. Na szczęście w aptekach można dziś kupić specjalne testy owulacyjne. Sprawdzają one poziom lutropiny (LH) w próbce moczu, czyli hormonu przysadki, pod którego wpływem w normalnych warunkach pęka pęcherzyk Graafa.

Przyczyny cykli bezowulacyjnych

Cykle bezowulacyjne występują u kobiet w każdym wieku, najczęściej dotyczą jednak dojrzewających dziewcząt i kobiet w okresie premenopauzalnym. Czasowo występują także po porodzie. We wszystkich tych przypadkach brak owulacji jest zjawiskiem normalnym i nie powinien budzić niepokoju. W pozostałych może niestety świadczyć o patologii. Cykl bezowulacyjny może mieć związek z:

• chorobami tarczycy, w tym niedoczynnością tarczycy;
• zespołem policystycznych jajników (PCOS);
• torbielami, włókniakami, zapaleniem przydatków, chorobą nowotworową i innymi nieprawidłowościami w obrębie jajników;
• hiperprolaktynemią, czyli nadmierną produkcją prolaktyny w organizmie, zaburzającą pracę gonad i prowadzącą do zaniku miesiączki;
• długotrwałym stosowaniem antykoncepcji hormonalnej;
• dietą ubogą w składniki odżywcze;
• długotrwałym stresem;
• depresją i zaburzeniami nerwicowymi;
• chorobami przysadki mózgowej, w tym guzami.

Cykl bezowulacyjny – jak przywrócić jajeczkowanie?

Ponieważ cykle bezowulacyjne to zaburzenie o różnym podłożu, kobieta, która zaobserwuje u siebie ten problem powinna jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, w pierwszej kolejności najlepiej ginekologa. Lekarz zleci niezbędne badania i na tej podstawie zaproponuje skuteczne leczenie. Jeśli przyczyną braku owulacji okażą się zaburzenia hormonalne, zastosuje terapię mającą na celu przywrócenie właściwego poziomu hormonów. Jeśli przyczyną okażą się patologie w obrębie jajników (np. guz, torbiel), zaproponuje leczenie chirurgiczne celem usunięcia zmiany. Sposób leczenia pacjentki z zaburzeniami owulacji, w tym z brakiem owulacji zależy więc przede wszystkim od czynnika, który te zaburzenia wywołał.

Podsumowując, cykl bezowulacyjny to cykl, w którym nie dochodzi do uwolnienia się dojrzałej komórki jajowej. Przyczyny braku owulacji mogą być bardzo różne, od zespołu policystycznych jajników, po choroby tarczycy, długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej, stres czy źle zbilansowaną dietę. Powtarzające się braki owulacji są stanem patologicznym, wymagającym diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Może ono polegać na próbie wyrównania zaburzonej gospodarki hormonalnej lub zabiegu operacyjnym, jeśli przyczyną braku owulacji jest np. torbiel na jajniku lub guz.

Podejrzewasz u siebie zaburzenia owulacji? Nie czekaj! Już dziś umów się do poradni ginekologicznej holsäMED!

Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl