Zadzwoń 32 506 50 85 
Biały nalot na migdałkach i ból gardła – ANGINA!
Od kilku dni nieznośnie boli Cię gardło, masz problemy z połykaniem i gorączkę powyżej 38°C. W dodatku zauważyłeś białe naloty na migdałkach. Prawdopodobnie są to objawy anginy, czyli ostrego zapalenia błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych. Tej z pozoru niegroźnej choroby nie wolno lekceważyć, ponieważ nieleczona może prowadzić do powikłań. Co wywołuje anginę? W jaki sposób powinno się diagnozować i leczyć tę chorobę?
Spis treści:
Angina – choroba wirusowa czy bakteryjna?
Ból gardła, białe „czopy” na migdałkach i gorączka – najczęstsze objawy anginy
Skala Centora – podstawowe narzędzie w diagnostyce anginy paciorkowcowej
Jakie leki stosuje się w leczeniu anginy?
Angina – brak leczenia może prowadzić do groźnych powikłań!
Podsumowanie
Angina – choroba wirusowa czy bakteryjna?
W większości przypadków (70-90%) angina ma podłoże wirusowe. Za jej rozwój odpowiadają m.in.: rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirus Epsteina–Barr, Coxsackie, Herpes simplex i wiele, wiele innych. U pozostałych pacjentów (według różnych szacunków 10-30%) przyczyną anginy są bakterie, najczęściej Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A. Angina paciorkowcowa ma zwykle znacznie gwałtowniejszy przebieg od wirusowej i częściej występuje u dzieci niż u dorosłych. Niewielki odsetek angin stanowią także zakażenia grzybicze. Niezależnie od etiologii angina jest chorobą zakaźną i niestety bardzo łatwo możemy się nią zarazić poprzez kontakt z osobą chorą.
Ból gardła, białe „czopy” na migdałkach i gorączka – najczęstsze objawy anginy
Do najbardziej charakterystycznych objawów anginy możemy zaliczyć:
- ból gardła – ostry, utrudniający przełykanie śliny;
- gorączkę powyżej 38°C;
- powiększone migdałki, z charakterystycznymi białymi nalotami, tzw. ropnymi „czopami”;
- powiększone węzły chłonne szyjne przednie.
W przebiegu anginy o etiologii wirusowej obserwuje się także kaszel (który nie występuje w zakażeniu bakteryjnym), katar, chrypkę, bóle mięśniowe, zapalenie spojówek czy afty na błonie śluzowej gardła i jamy ustnej. U dzieci chorujących na anginę paciorkowcową dodatkowo mogą się także pojawić objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak ból brzucha, biegunka, nudności czy wymioty.
Zobacz też: Wirusy. Czym są? Czy żyją? Jak się nimi zarażamy?
Skala Centora – podstawowe narzędzie w diagnostyce anginy paciorkowcowej
Aby ustalić, czy pacjent choruje na anginę paciorkowcową czy o podłożu wirusowym, wielu lekarzy posługuje się skalą Centora /McIsaaca. Skala ta uwzględnia kilka parametrów, a za każdy parametr przyznawany jest punkt. Właściwa ocena etiologii zapalenia gardła jest niezwykle ważna, ponieważ decyduje o tym, czy pacjent powinien otrzymać antybiotyk, czy wystarczy jedynie leczenie objawowe.
| PARAMETR | LICZBA PUNKTÓW |
| Gorączka >38°C | 1 |
| Brak kaszlu | 1 |
| Powiększone węzły chłonne | 1 |
| Nalot włóknikowy i obrzęk migdałków | 1 |
| Wiek 3–14 lat | 1 |
| Wiek 15–44 lat | 0 |
| Wiek >45 lat | -1 |
Na podstawie sumy uzyskanych punktów, lekarz podejmuje decyzję odnośnie leczenia:
- 0-1 ptk – leczenie objawowe
- 2-3 ptk – badanie bakteriologiczne: posiew wymazu z migdałów lub szybki test antygenowy i w zależności od wyniku decyzja o leczeniu
- 4 ptk – antybiotykoterapia
Jak widać, w przypadku stwierdzenia wysokiego prawdopodobieństwa anginy paciorkowcowej, dalszym krokiem powinno być wykonanie szybkiego testu antygenowego lub dokładniejszego posiewu wymazu z migdałków. Niestety jest to badanie bardzo rzadko zlecane przez lekarzy POZ.
Jakie leki stosuje się w leczeniu anginy?
Niezależnie od tego, czy angina ma podłoże wirusowe czy bakteryjne, jej objawy ustępują zwykle samoistnie w ciągu tygodnia, nawet jeśli nie podejmiemy żadnych działań. Trzeba jednak pamiętać, że nieleczona lub niewłaściwe leczona angina może po pierwsze znacznie wydłużyć czas trwania choroby, a po drugie doprowadzić do poważnych powikłań. W przypadku anginy wirusowej wystarczy leczenie objawowe, czyli stosowanie pastylek na ból gardła, leków przeciwwirusowych i przeciwgorączkowych, a także odpowiednie nawadnianie organizmu.
W przypadku anginy paciorkowcowej, lekarz decyduje się najczęściej na włączenie antybiotyku. Lekiem pierwszego rzutu jest penicylina, na którą paciorkowce nie wytwarzają odporności. Pacjent powinien ją przyjmować przez okres 10. dni. Jeśli natomiast jest uczulony na penicylinę, lek zastępuje się antybiotykami makrolidowymi lub cefalosporynami.
Angina – brak leczenia może prowadzić do groźnych powikłań!
Powikłania po nieleczonej lub źle leczonej anginie mogą mieć charakter miejscowy lub uogólniony.
Do grupy powikłań miejscowych zaliczają się m.in.:
- ropień zagardłowy,
- ropień okołomigdałkowy,
- ropowica szyi.
Do powikłań uogólnionych należą m.in.:
- gorączka reumatyczna,
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Reasumując, angina jest chorobą zakaźną o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Objawia się przede wszystkim silnym bólem gardła, gorączką, powiększonymi migdałkami i węzłami chłonnymi. W anginie paciorkowcowej występują także ropne nacieki na migdałkach. Ustalenie przyczyny ostrego zapalenia gardła jest bardzo istotne, ponieważ decyduje o sposobie leczenia. W przypadku anginy wirusowej najczęściej wystarczy leczenie objawowe. Angina bakteryjna wymaga już podania antybiotyku.
Źródła:
- M. Dziekiewicz, A. Radzikowski: Angina paciorkowcowa: zasady diagnostyki i leczenia, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2016, Vol. 12, nr 2, s. 141-149.
- J. Kaczmarek: Anginy – rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie i powikłania, „Przewodnik Lekarza”, 2002, Vol. 5 nr 10, s. 130-132.
Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 13.08.2023
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.
