Profilaktyka dla kobiet – co badać i jak często?
Większość kobiet bardzo troszczy się o zdrowie najbliższych, nieraz zapominając o własnym. Tymczasem dzięki badaniom profilaktycznym jesteśmy w stanie zapobiec rozwojowi wielu poważnych chorób, z nowotworowymi włącznie.
Zakres badań profilaktycznych oraz ich częstotliwość są różne w zależności od wieku i ogólnego stanu zdrowia kobiety. Poniżej omówiliśmy badania profilaktyczne zalecane każdej 20., 30., 40. i 50-latce.
Badania profilaktyczne dla kobiet w wieku 20 lat
Profilaktyka zdrowotna jest bardzo ważna również dla kobiet dopiero wkraczających w dorosłość. Na liście podstawowych badań profilaktycznych zalecanych kobietom w każdym wieku, w tym także 20-latkom, znajdziemy morfologię krwi, OB, stężenie cukru we krwi oraz ogólne badanie moczu. Lekarze zalecają, aby badania te wykonywać średnio raz do roku.
Raz na 5 lat panie powinny wykonać również lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi. Najlepiej, aby uwzględniał on frakcje LDL, HDL oraz trójglicerydy. Lipidogram służy przede wszystkim wczesnej diagnostyce rodzinnych nieprawidłowości gospodarki lipidowej. W przypadku nieprawidłowych wyników lub obecności chorób układu krążenia u członków rodziny lipidogram należy robić częściej – nawet co rok.
Raz do roku kobieta powinna sprawdzić również ciśnienie krwi oraz masę ciała. Na liście badań profilaktycznych dla 20-latek znajdziemy ponadto USG jamy brzusznej, które należy wykonywać średnio co 3-5 lat oraz RTG klatki piersiowej. To ostatnie badanie jest szczególnie istotne dla pań nałogowo palących papierosy. Przynajmniej raz do roku kobieta powinna oczywiście odwiedzić też stomatologa. Jeśli stwierdzi on obecność ubytków, wizyty najlepiej powtarzać co 6 miesięcy.
Badania profilaktyczne dla kobiet w wieku 30 lat
Dla 30-latek profilaktyka zdrowotna będzie oczywiście tak samo ważna. Do standardowych badań profilaktycznych w tym wieku zaliczymy wspomnianą już morfologię krwi, OB, pomiar cukru oraz ogólne badanie moczu (wykonywane raz do roku). 30-latki nie mogą zapominać o corocznym pomiarze ciśnienia tętniczego, skontrolowaniu wagi oraz stanu uzębienia. U kobiet w wieku 30 lat nadal ważny będzie także lipidogram – wykonany z podobną częstotliwością, czyli średnio co 3-5 lat (lekarz prowadzący może zalecić inaczej).
Badania profilaktyczne dla kobiet w wieku 40 lat
Z każdym kolejnym rokiem zakres badań profilaktycznych dla kobiet sukcesywnie się poszerza. 40-latki powinny badać się przede wszystkim pod kątem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (udaru mózgu, zawału serca). Oczywiście w dalszym ciągu obowiązują je coroczne badania podstawowe, ze szczególnym uwzględnieniem badań w kierunku cukrzycy.
Badania profilaktyczne dla kobiet w wieku 50 lat
Morfologia, OB, pomiar cukru, ciśnienia tętniczego, kontrola wagi i ogólne badanie moczu dla 50-latek nadal będą stanowiły absolutną podstawę. Podobnie jak coroczna kontrola stomatologiczna czy lipidogram – tym razem wykonywany już co 2 lata. W 5. dekadzie życia jeszcze większego znaczenia nabiera wnikliwa ocena ryzyka sercowo-naczyniowego. Ponieważ po przekroczeniu 50-tki kobieta jest bardziej narażona na złamania, do badań profilaktycznych należy dołożyć badanie densytometryczne, czyli badanie w kierunku osteoporozy. Ocenia ono gęstość kości i powinno się je wykonywać mniej więcej co 10 lat, jeśli wyniki są prawidłowe.
Badania profilaktyczne dla kobiet po 50. roku życia powinny uwzględniać również diagnostykę w kierunku nowotworu jelita grubego, w tym kolonoskopię oraz badanie kału na obecność krwi utajonej. Badanie to wykonuje się z różną częstotliwością, w zależności od decyzji lekarza.
Badanie ginekologiczne, cytologia, USG piersi – o tym kobieta musi pamiętać w szczególności!
Każda kobieta, bez względu na wiek, powinna raz w miesiącu wykonać samobadanie piersi – najlepiej między 6. a 9. Dniem cyklu, kiedy nie są jeszcze zbyt bolesne i nabrzmiałe. Ponadto przyjmuje się, że kobieta po ukończeniu 20. roku życia powinna co 2 lata chodzić na kontrolne USG piersi. 30-latkom zaleca się je raz do roku, natomiast 40-latkom raz na 6 miesięcy. Po przekroczeniu 50-tki badanie to wykonuje się już raz na 2-3 lata. Oczywiście lekarz może zalecić inną częstotliwość, w zależności od stanu zdrowia pacjentki i obciążeń rodzinnych. USG piersi jest badaniem szalenie ważnym, ponieważ potrafi wykryć nawet bardzo niewielkie zmiany.
Kolejnym badaniem umożliwiającym wczesną diagnostykę nowotworów gruczołu sutkowego jest mammografia. Pierwszą mammografię zaleca się kobietom w okolicach 40. roku życia. Późnej badanie to powinno się powtarzać średnio co 2-3 lata, na przemian z USG piersi. Panie między 50. a 69. rokiem życia mogą też co 2 lata wykonać ją za darmo.
Profilaktyka raka szyjki macicy
Na szczycie listy, jeśli chodzi o badania profilaktyczne dla kobiet, znajduje się cytologia. Dlaczego jest ona taka ważna? Ponieważ umożliwia wczesne wykrycie raka szyjki macicy – nowotworu, który jest niemal w pełni wyleczalny, jeśli tylko zostanie szybko zdiagnozowany. Każdej kobiecie między 25. a 59. rokiem życia raz na 3 lata przysługuje bezpłatna cytologia w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy. Kobietom o obciążonym wywiadzie rodzinnym lekarz może jednak zalecić częstsze wykonywanie tego badania.
Podczas standardowych wizyt u ginekologa, które powinny mieć miejsce średnio raz do roku, warto zapytać swojego ginekologa o USG dopochwowe (przezpochwowe, transwaginalne). Badanie to pozwala bardzo dokładnie przyjrzeć się kobiecym narządom rodnym. Ocenia ono m.in. umiejscowienie i budowę macicy, stan szyjki macicy, jajników oraz mierzy endometrium. Przy pomocy dopochwowego USG lekarz jest w stanie wykryć również wszelkie zmiany w obrębie narządów rodnych, m.in. torbiele czy guzki. Dzięki temu, że głowicę aparatu USG umieszcza się bezpośrednio w pochwie, USG transwaginalne jest dużo bardziej precyzyjne niż przezbrzuszne. Badanie to warto wykonywać co 2 lata.
Badania profilaktyczne dla kobiet – dlaczego warto je robić?
Nawet jeśli wydaje nam się, że jesteśmy zupełnie zdrowe i nic nam nie dolega, powinnyśmy co jakiś czas poddawać się badaniom profilaktycznym. Jest to bardzo ważne, ponieważ wiele chorób nie daje żadnych widocznych objawów w początkowej fazie rozwoju. Dotyczy to np. nowotworów. Polki często decydują się iść do lekarza dopiero wtedy, gdy zauważają u siebie niepokojące symptomy. To błąd! Dzięki profilaktyce zdrowotnej kobieta ma szansę uniknąć długotrwałego i nieskutecznego leczenia, wynikającego ze zbyt późno postawionej diagnozy. Wiele chorób można całkowicie wyleczyć, pod warunkiem, że zostaną uchwycone w momencie, kiedy nie są jeszcze zbyt zaawansowane.
Chcesz wykonać badania profilaktyczne i dać sobie szansę na uniknięcie problemów zdrowotnych?
Umów się na konsultację ze specjalistą holsäMED.
Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl
Konsultacja merytoryczna
lek. med. Barbara Wojszwiłło lekarz rodzinny Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Związana zawodowo z Centrum Medycznym holsäMED, gdzie udziela świadczeń medycznych zarówno dorosłym, jak i dzieciom. |