Zapalenie krtani u dorosłych – czym jest i jak z nim walczyć?
Krtań jest narządem, dzięki któremu możemy wydawać dźwięki o różnej wysokości i natężeniu. Niestety, tak jak i inne narządy w ciele człowieka, może być ona niekiedy objęta stanem zapalnym. Co jest najczęstszą przyczyną zapalenia krtani? Jak przebiega zapalenie krtani i jego objawy? Jak leczy się to schorzenie? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w artykule.
Spis treści:
Do czego służy krtań i jak jest zbudowana?
W jaki sposób krtań umożliwia wydawanie dźwięków?
Zapalenie krtani – objawy to chrypka, kaszel i duszności
Zapalenie krtani – choroba o wielu przyczynach
Podgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Nadgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Zapalenie krtani – stan ostry lub przewlekły
Kto jest najbardziej narażony na zapalenie krtani?
Jak leczy się zapalenie krtani?
Podsumowanie
Do czego służy krtań i jak jest zbudowana?
Mierząca ok. 4-6 cm długości krtań jest częścią górnego odcinka układu oddechowego i leży pomiędzy gardłem a tchawicą. To narząd o dość skomplikowanej budowie. Składa się z całego zespołu chrząstek, mięśni i więzadeł, które umożliwiają wydawanie dźwięków. Jedna z chrząstek to tzw. chrząstka tarczowata. Jej wyniosłość nazywamy u mężczyzn jabłkiem Adama. Tę charakterystyczną wypukłą strukturę na szyi mają oczywiście także kobiety, ale jest ona zdecydowanie mniej widoczna. Wejście do krtani ogranicza nagłośnia. Niżej położone są fałdy głosowe, potocznie zwane strunami głosowymi. Pomiędzy nimi znajduje się natomiast szpara głośni. Tak tworzy się trójkątna przestrzeń zwana głośnią.
W jaki sposób krtań umożliwia wydawanie dźwięków?
Fałdy głosowe mogą zbliżać lub oddalać się od siebie, odpowiednio otwierając lub przymykając szparę głośni. W zależności od tego, jak zbudowana jest krtań i jak mocno napinają się struny głosowe, a także z jaką prędkością wydychane powietrze przechodzi przez struny głosowe, możemy wydawać dźwięki o różnej wysokości, mniejszym lub większym natężeniu.
Zapalenie krtani – objawy to chrypka, kaszel i duszności
Początkowe objawy zapalenia krtani są zwykle dość niewinne i przypominają przeziębienie. W kolejnych dniach dochodzą inne symptomy:
- chrypka,
- suchy „szczekający, kaszel
- świszczący oddech (stridor)
- gorączka (objaw ten nie zawsze występuje)
- zmiana barwy głosu na bardziej szorstki i matowy (wynika z obrzęku strun głosowych, przez które powietrze nie może się przecisnąć i przepływa bardziej chaotycznie)
- duszności (nie zawsze)
- problemy z oddychaniem wymagające natychmiastowej interwencji medycznej (nie zawsze)
Warto dodać, że bakteryjne zapalenie krtani przebiega dużo gwałtowniej od wirusowego, ale o tym powiemy nieco więcej w dalszej części artykułu.
Zapalenie krtani – choroba o wielu przyczynach
Pod pojęciem „zapalenie krtani” kryje się tak naprawdę kilka różnych schorzeń. Każde z nich ma nieco inną przyczynę, inny przebieg i rokowania. Warto pamiętać, że choroby krtani mogą powodować poważne problemy z głosem, a nawet utrudniać oddychanie, stanowiąc tym samym zagrożenie życia. Najczęściej mamy do czynienia z dwoma rodzajami zapalenia krtani:
- podgłośnowym zapaleniem krtani
- nadgłośniowym zapaleniem krtani
Podgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Podgłośniowe zapalenie krtani, tzw. krup wirusowy, jest najczęściej występującym rodzajem zapalenia krtani. Wywołują je przede wszystkim wirusy grypy, paragrypy, adenowirusy oraz RSV. Do zachorowania dochodzi najczęściej w okresie jesienno-zimowym, z uwagi na sprzyjające warunki atmosferyczne. Podgłośniowe zapalenie krtani atakuje głównie dzieci w wieku od 1. do 6. lat, rzadziej niemowlęta poniżej 3. miesiąca i młodzież powyżej 15. roku życia. O 50% częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Podgłośniowe zapalenie krtani i jego objawy początkowo są dość niewinne. Zaczyna się trwającym kilka dni katarem. Późnej dochodzi charakterystyczny „szczekający” kaszel i świst krtaniowy oraz chrypka. Przebieg krupu wirusowego jest zwykle dość łagodny. Ale nierozpoznany odpowiednio wcześnie, może być przyczyną poważnych duszności, zagrażających życiu chorego.
Zobacz też: Nieżyt nosa – przyczyny, sposoby leczenia
Nadgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Nadgłośniowe zapalenie krtani (zapalenie nagłośni) przebiega zwykle gwałtowniej niż podgłośniowe zapalenie krtani. Przez to staje się dużo bardziej niebezpieczne. Jest to choroba o podłożu bakteryjnym wywoływana najczęściej przez bakterię Haemophilusinfluenzae typu B, a rzadziej także przez paciorkowce grupy A. Przy zapaleniu nagłośni najniebezpieczniejsze są zaburzenia oddychania, które pojawiają się nagle i niespodziewanie. Ze względu na silne duszności jakie wywołuje niemal zawsze wymaga się pilnej interwencji medycznej.
Zapalenie krtani – stan ostry lub przewlekły
Zapalenie krtani i jego objawy mogą utrzymywać się do 3 tygodni lub dłużej. W pierwszym przypadku mówimy o tzw. postaci ostrej, w drugim o przewlekłym zapaleniu krtani. Choroba może przejść w stan przewlekły u osób, które na co dzień nadwyrężają głos, a więc np. nauczycieli. Kolejną przyczyną może być brak leczenia ostrego zapalenia krtani.
Kto jest najbardziej narażony na zapalenie krtani?
Przede wszystkim najmłodsi, czyli dzieci w wieku od 3. do 6 lat. Niedojrzały jeszcze układ odpornościowy dziecka nie radzi sobie bowiem z wnikającymi do organizmu patogenami. Przyczyna tkwi także w odmiennej budowie anatomicznej samej krtani oraz jej nieco innym położeniu. Światło krtani małego dziecka jest węższe, przez co nawet delikatny obrzęk może spowodować poważne problemy z oddychaniem.
Ryzyko wystąpienia zapalenia krtani wzrasta również pod wpływem takich czynników, jak alkohol, dym papierosowy czy niektóre substancje chemiczne. Choroba może rozwinąć się u osób z przerośniętym migdałkiem albo intubowanych. Wreszcie do choroby predysponują niektóre zawody, przede wszystkim te wymagającej ciągłej pracy głosem. W grupie ryzyka znajdują się więc:
- nauczyciele
- lektorzy
- konferansjerzy
- piosenkarze
- śpiewacy operowi
Czytaj też: Chrrr…chrrr…Chrapanie – jak się go pozbyć?
Jak leczy się zapalenie krtani?
Zapalenie krtani leczy się w poradni lekarza rodzinnego lub poradni laryngologicznej. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów, ewentualnie wyników badań mikrobiologicznych, które określają typ obecnego w organizmie patogenu. Następnie lekarz proponuje leczenie – objawowe, jeśli zapalenie ma charakter wirusowy, lub antybiotykoterapię, jeśli jest to infekcja bakteryjna.
Podsumowując, krtań jest narządem bez którego nie moglibyśmy swobodnie oddychać i wydawać dźwięków. Niestety tak jak każdy inny narząd w ciele człowieka, krtań także choruje. Zapalenie krtani może mieć podłoże zarówno wirusowe, jak i bakteryjne. Najczęściej dotyka małych dzieci, a także nauczycieli i wszystkich osób pracujących głosem. Nieleczone, zwłaszcza bakteryjne, może być przyczyną poważnych problemów z oddychaniem, dlatego nigdy nie należy go bagatelizować.
Źródła:
- H. Zielińska-Bliźniewska, J. Olszewski: Ostre podgłośniowe i nadgłośniowe zapalenie krtani, „Medycyna po Dyplomie, 2019, nr 12 (grudzień).
- H. Mazurek, A. Bręborowicz, Z. Doniec i in.: Ostre podgłośniowe zapalenie krtani. Etiologia, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny, „Pneumonologia Polska”, 2020, T. 1, nr 2, s. 117-126.
Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 3.06.2023
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.