Czym jest optyczna koherentna tomografia dna oka?
Optyczna koherentna tomografia dna oka została odkryta w latach 80. XX w. przez Jamesa Fujimoto i jego współpracowników. Obecnie jest jednym z najbardziej pomocnych badań w diagnostyce chorób oczu. Na czym polega i kiedy je wykonać?
OCT, czyli optyczna koherentna tomografia dna oka jest całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym badaniem. Za jego pomocą jesteśmy w stanie analizować przekroje optyczne różnych struktur oka: rogówki, kąta przesączania, plamki, tarczy nerwu wzrokowego, siatkówki. Badanie OCT jest na tyle precyzyjne, że w niektórych przypadkach można wykonać je zamiast angiografii fluorescencyjnej.
Wykorzystanie fal świetlnych
W badaniu tym wykorzystuje się koherentną (spójną) wiązkę światła podczerwonego. Przechodząc przez układ optyczny oka, dociera ona do tylnego bieguna dna oka. Następnie odbija od niego i wraca w zmienionej formie z powrotem do urządzenia rejestrującego. Można więc powiedzieć, że zasadą działania przypomina USG, z tą jednak różnicą, że USG emituje ultradźwięki, a OCT – światło podczerwone.
Optyczna koherentna tomografia, ze względu na swoją bardzo wysoką rozdzielczość, jest powszechnie wykorzystywana w okulistyce. W przebiegu badania uzyskujemy obraz zbliżony do histologicznego. W dodatku jest to metoda całkowicie bezpieczna i nie ma do niej przeciwwskazań. Badanie OCT może być z powodzeniem wykonywane u każdego bez względu na wiek, a nawet u kobiet w ciąży. Jeśli istnieje taka potrzeba, może być też wielokrotnie powtarzane, np. gdy chcemy monitorować przebieg choroby. Wykonując takie badanie kilkukrotnie w danym okresie czasu, lekarz może ocenić czy choroba postępuje.
Optyczna koherentna tomografia doskonale sprawdza się w diagnostyce:
- chorób plamki żółtej – zwyrodnienie związane z wiekiem (AMD), obrzęk plamki, otwór w plamce,
- zmian cukrzycowych w siatkówce oka,
- jaskry,
- zmian demielinizacyjnych w przebiegu chorób neurologicznych,
- nowotworów.
Schorzenia te mogą być przyczyną stopniowej utraty wzroku, dlatego tak ważne jest, aby zostały szybko zdiagnozowane, a potem były odpowiednio leczone.
Zwyrodnienie plamki żółtej – OCT pozwoli je zdiagnozować
Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, czyli AMD (Age Related Macular Degeneration) stanowi najczęstszą przyczynę utraty widzenia centralnego wśród osób w podeszłym wieku. Ma dwie postaci: suchą oraz mokrą (wysiękową). Schorzenie to dotyczy nawet 25 milionów ludzi na świecie. Rozwojowi zwyrodnienia plamki żółtej sprzyja palenie papierosów, czynniki genetyczne oraz wiek powyżej 50. roku życia. Do utraty widzenia dochodzi z powodu postępującego procesu chorobowego w obrębie plamki, a więc tej części siatkówki, która odpowiada za wyraźne widzenie. W początkowej fazie rozwoju choroby na dnie oka da się zaobserwować pojedyncze złogi (druzy), przegrupowania barwnika oraz drobne zmiany zanikowe. Jak to wszystko będzie się objawiać?
Na początku pacjenci zgłaszają najczęściej takie dolegliwości, jak przekrzywienie obrazu, zaburzenie widzenia kolorów czy osłabienie kontrastu.
Mechanizm powstawania choroby jest dość złożony. Dużą rolę przypisuje się jednak zjawisku stresu oksydacyjnego, czyli zaburzenia równowagi komórkowej między wolnymi rodnikami a antyoksydantami (więcej wolnych rodników powstaje niż jest usuwanych). Niestety wolne rodniki mają niekorzystny wpływ na oczy. Zwyrodnienie plamki może rozwinąć się z formy początkowej do zaawansowanej w ciągu od kilku tygodni do kilku lat. Mimo że istnieją już całkiem skuteczne metody leczenia, AMD w dalszym ciągu może spowodować znaczną utratę wzroku, pogarszając tym samym komfort życia chorego.
Przebieg badania OCT
Badanie OCT trwa od kilku do kilkunastu minut. Pacjent siada przed aparaturą i kładzie brodę na specjalnej podpórce. Następnie patrzy na wskazany przez lekarza punkt, nie ruszając się i w miarę możliwości nie mrugając. W trakcie OCT nie dotyka się oka ani w żaden sposób nie ingeruje w jego strukturę. Głowica pomiarowa ustawiona jest w odległości 2-3 cm od oka.
Interpretacja wyniku przez okulistę
W większości przypadków badanie to nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent może przyjechać na nie, kierując samochodem. Choć OCT jest badaniem krótkim i prostym z punktu widzenia pacjenta, interpretacja powstałych przekrojów, wymaga wiedzy i doświadczenia, dlatego powinno być wykonane przez wykwalifikowanego lekarza okulistę. Tylko wówczas, po wizycie pacjent uzyskuje kompleksową informację zawierającą oprócz wyniku samego badania, również jego interpretację i dalsze zalecenia.
Zauważyłaś/eś u siebie przekrzywienie obrazu, zaburzenia widzenia kolorów czy osłabienie kontrastu?
Wykonaj badanie OCT!
Zadzwoń: 32 506 50 85
Napisz: info@holsaMED.pl
Konsultacja merytoryczna
lek. med. Dominika Powroźnik okulista Absolwentka wydziału lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach – wydział lekarski w Zabrzu. Związana zawodowo z Centrum Medycznym holsäMED. Specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu chorób oczu u dorosłych i dzieci. Członek Polskiego Towarzystwa Okulistycznego. |