Zadzwoń 32 506 50 85 
Antykoncepcja – nie wiesz, którą wybrać? Przeczytaj!
Prezerwatywa, antykoncepcja hormonalna, środek plemnikobójczy czy wreszcie tzw. „kalendarzyk małżeński”. Obecnie dostępnych jest bardzo wiele różnych metod zapobiegania ciąży. Każda z nich działa na nieco innych zasadach i ma inną skuteczność. Jak zatem wybrać coś najodpowiedniejszego dla siebie? Specjalnie dla naszych Czytelników przygotowaliśmy krótki przewodnik po najpopularniejszych metodach antykoncepcyjnych.
Spis treści:
Wskaźnik Pearla – określa skuteczność danej metody antykoncepcyjnej
Naturalne metody antykoncepcji – czym są?
„Kalendarzyk małżeński”
Metoda termiczna, Billingsów, termiczno-objawowa
Metody barierowe – na czym polega ich działanie?
Męska prezerwatywa
Prezerwatywa żeńska (femidom)
Kapturek naszyjkowy
Antykoncepcja hormonalna – tabletki, krążki, plastry, zastrzyki, implanty
Tabletki antykoncepcyjne
Antykoncepcja chemiczna – żele i pianki plemnikobójcze
Sterylizacja (antykoncepcja chirurgiczna)
Podwiązanie jajowodów
Wazektomia
Podsumowanie
Wskaźnik Pearla – określa skuteczność danej metody antykoncepcyjnej
Zanim przejdziemy do omówienia poszczególnych metod antykoncepcyjnych, wyjaśnimy pokrótce, w jaki sposób oceniana jest ich skuteczność. Otóż określa się ją za pomocą tzw. wskaźnika Pearla. Mówi on o tym, ile spośród 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcji zachodzi w nieplanowaną ciążę w ciągu roku. Zatem im jest on niższy, tym skuteczniejsza metoda antykoncepcji.
Naturalne metody antykoncepcji – czym są?
Naturalne metody antykoncepcyjne opierają się na umiejętności rozpoznawania momentu cyklu menstruacyjnego, w którym istnieje najniższe ryzyko zajścia w ciążę. W dużej mierze polegają na obserwacji organizmu i wyłapywaniu sygnałów, jakie daje ciało w czasie dni płodnych.
„Kalendarzyk małżeński”
Naturalne metody zapobiegania ciąży, czyli tzw. „kalendarzyk małżeński, polegają na okresowej wstrzemięźliwości seksualnej, zależnie od terminu owulacji. Pary stosujące tę metodę antykoncepcji unikają współżycia w dni płodne. Czy jest ona skuteczna? To zależy. Metoda ta wymaga bowiem dużej samodyscypliny oraz doskonałej znajomości własnej fizjologii, jak również objawów, które mogą świadczyć o zbliżającym się jajeczkowaniu. Wiele kobiet ma nieregularne cykle menstruacyjne, a w takim przypadku trudno precyzyjnie wyznaczyć dzień owulacji. Sam cykl łatwo też rozregulować. Wystarczy zmiana klimatu, stresująca sytuacja czy zwykła infekcja, żeby zaburzyć regularny jak dotąd cykl miesiączkowy. Dlatego też naturalne metody antykoncepcji zaleca się parom, które np. ze względu na swój światopogląd nie chcą stosować innych form zapobiegania ciąży. Dla kalendarzyka małżeńskiego wskaźnik Pearla wynosi 8 -25, a więc jest stosunkowo wysoki.
Metoda termiczna, Billingsów, termiczno-objawowa
Wśród naturalnych metod antykoncepcyjnych wyróżniamy metodę:
- termiczną – polegającą na codziennym pomiarze temperatury (która zmienia się w zależności od fazy cyklu);
- metodę Billingsów – polegającą na obserwacji zmieniającego się śluzu szyjkowego; metodę;
termiczo-objawową – polegającą na mierzeniu temperatury i obserwacji objawów.
Metody barierowe – na czym polega ich działanie?
Metody barierowe inaczej nazywamy antykoncepcją mechaniczną. To wszelkiego rodzaju środki, które nie dopuszczają do zetknięcia się plemnika z komórką jajową.
Męska prezerwatywa
Wśród mechanicznych środków antykoncepcyjnych najbardziej popularna jest męska prezerwatywa. Dostępna w wielu rodzajach, rozmiarach, a nawet smakach czy zapachach, chroni nie tylko przed ciążą, ale również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zaletą prezerwatywy jest również jej niska cena i łatwa dostępność. Dostaniemy ją w aptece lub w drogerii, bez konieczności wizyty u lekarza. Na rynku dostępne są prezerwatywy lateksowe oraz nielateksowe przeznaczone dla osób uczulonych na to tworzywo. Prezerwatywę uznaje się za skuteczną metodę antykoncepcji, pod warunkiem prawidłowego stosowania. Jeśli będzie uszkodzona, np. w wyniku złego przechowywania, przeterminowana lub źle założona, nie zapewni pełnej ochrony. Niezwykle ważny jest również dobór odpowiedniego rozmiaru. Za mała prezerwatywa może łatwo pęknąć, za duża zsunąć się z członka. Wskaźnik Pearla dla tej metody zapobiegania ciąży wynosi 3-14.
Prezerwatywa żeńska (femidom)
Zdecydowanie mniej popularna jest prezerwatywa żeńska, czyli femidom. Działa ona w bardzo podobny sposób, a więc stwarza barierę dla plemników, uniemożliwiając im połączenie z komórką jajową. Żeńska prezerwatywa składa się z dwóch krążków. Jeden umieszczamy w pochwie, drugi na wargach sromowych. Femidom tak samo jak męska prezerwatywa chroni nie tylko przed ciążą, ale i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jest jednak droższa, a źle założona może powodować dyskomfort. Ponadto ma też nieco niższą skuteczność. Wskaźnik Pearla dla tej metody zapobiegania ciąży wynosi 5-21.
Kapturek naszyjkowy
Jeszcze inną mechaniczną formą antykoncepcji przeznaczoną dla kobiet są kapturki naszyjkowe i błony dopochwowe (diafragma). Mają one uniemożliwiać przedostanie się nasienia do macicy. Środki te wykonane są z gumy lub silikonu i mogą mieć różną wielkość, dlatego przed pierwszym zastosowaniem warto udać się do ginekologa, który dobierze odpowiedni rozmiar. Kapturek naszyjkowy swoim wyglądem przypomina naparstek, który przysysa się do szyjki macicy. Diafragma jest z kolei nieco większa i posiada wyprofilowane krawędzie. Zakłada się ją tak, by zakryła całą przestrzeń wokół szyjki macicy. Zarówno diafragma jak i kapturek naszyjkowy to środki wielokrotnego użytku. Ponadto nie zawierają hormonów. Trzeba jednak pamiętać, że ich stosowanie wiąże się z ryzykiem podrażnień i infekcji intymnych.
Podobny artykuł: Trudne pytania, szybkie odpowiedzi – antykoncepcja hormonalna
Antykoncepcja hormonalna – tabletki, krążki, plastry, zastrzyki, implanty
Antykoncepcja hormonalna polega na przyjmowaniu określonych dawek żeńskich hormonów płciowych w celu zablokowania owulacji. Warto pamiętać, że antykoncepcja hormonalna występuje nie tylko w formie doustnych tabletek. Kobieta może wybrać, w jaki sposób przyjmować hormon. Poza tabletkami mamy bowiem krążki dopochwowe (tzw. ringi), plastry, implanty, hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne (tzw. spirala) czy wreszcie stosunkowo mało popularne zastrzyki. Żeby spośród ogromu dostępnych form antykoncepcji hormonalnej kobieta mogła wybrać odpowiednią dla siebie, niezbędna jest wizyta u ginekologa, który zbierze dokładny wywiad medyczny i przeprowadzi badanie USG.
Tabletki antykoncepcyjne
Sama tabletka antykoncepcyjna także może występować w wielu formach. Może to być np. tzw. minipigułka. Zawiera ona wyłącznie jeden hormon – gestagen – a kobieta przyjmuje ją codziennie przez cały czas trwania cyklu. Mnipigułki są doskonałym rozwiązaniem dla kobiet karmiących piersią. Z drugiej strony ich stosowanie wiąże się z ryzykiem nieregularnych miesiączek.
Obecnie najpopularniejsze są tabletki dwuskładnikowe. Mamy w niej dwa różne hormony, a mianowicie gestagen i estrogen. Oba hormony wzajemnie się uzupełniają, działając antykoncepcyjnie. Ponadto wyróżniamy tabletki jednofazowe oraz wielofazowe. Tabletki jednofazowe to takie, w których ilość hormonów jest zawsze taka sama. W tabletkach wielofazowych stężenie hormonu zmienia się. W ten sposób mają one naśladować naturalny cykl kobiety, w którym to stężenie hormonów w poszczególnych fazach także ulega zmianie. Przy prawidłowym stosowaniu antykoncepcja hormonalna stanowi najskuteczniejszą metodę zapobiegania ciąży. Wskaźnik Pearla wynosi w tym przypadku 0,1-3.
Antykoncepcja chemiczna – żele i pianki plemnikobójcze
Żele i pianki plemnikobójcze mają za zadanie unieruchomić plemniki, by te nie mogły dotrzeć do komórki jajowej. Jak stosuję się tę formę antykoncepcji? Otóż przed stosunkiem żel lub piankę wyciska się z opakowania i przy użyciu specjalnego aplikatora wprowadza do pochwy. Podany w ten sposób żel zmienia konsystencję i staje się barierą dla plemników, które nie mogą przedostać się w głąb kobiecych dnarządów rodnych. Skuteczność środków plemnikobójczych jest dość niska i wynosi 6-26 według wskaźnika Pearla. Dlatego powinny one stanowić raczej uzupełnienie innych metod antykoncepcji, np. prezerwatywy.
Sterylizacja (antykoncepcja chirurgiczna)
Sterylizacja jest chirurgiczną metodą antykoncepcji. Choć niezwykle skuteczna, jej następstw nie zawsze da się odwrócić. Antykoncepcja chirurgiczna nie chroni też przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, tak jak robi to wspomniana prezerwatywa.
Podwiązanie jajowodów
U kobiet sterylizacja polega na podwiązaniu jajowodów, czyli trwałym zablokowaniu ich drożności. Zabieg wykonuje się na dwa sposoby: laparoskopowo, poprzez założenie na jajowody specjalnych klipsów lub za pomocą specjalnej spirali, która umieszczona w jajowodzie przez kilka kolejnych cykli obrasta tkanką, zamykając tym samym światło jajowodu. W Polsce zabieg podwiązania jajowodów jest nielegalny. Wykonuje się go wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, gdy ciąża mogłaby zagrażać życiu kobiety.
Wazektomia
Odpowiednikiem antykoncepcji chirurgicznej u mężczyzn jest wazektomia. Zabieg polega na przecięciu i podwiązaniu odpowiadających za transport plemników nasieniowodów. Wazektomia jest w Polsce legalna. Można ją też odwrócić, ale nie zawsze się to udaje. Dlatego wazektomię proponuje się tym mężczyznom, którzy są pewni, że nie chcą posiadać potomstwa lub np. ze względów zdrowotnych posiadać go nie powinni.
Reasumując, obecnie dostępnych jest wiele różnych form antykoncepcji o mniejszej lub większej skuteczności. Każda z nich działa też na nieco innych zasadach. Dobór środka chroniącego przed ciążą jest sprawą bardzo indywidualną, zależną od potrzeb każdego z nas. Dlatego też przed podjęciem decyzji o zastosowaniu danej metody warto poradzić się specjalisty.
Autor: Redakcja holsäMED.
Data ostatniej aktualizacji: 14.12.2023
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.
