KĘPKI ŻÓŁTE
Objawy, metody leczenia, usuwanie chirurgiczne
Kępki żółte (inaczej żółtaki lub ksantomatozy) to grudkowate, łagodne zmiany skórne tworzące się najczęściej na powiekach w pobliżu wewnętrznego kąta oka. Występują symetrycznie, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Dla wielu osób stanowią problem estetyczny i z tego powodu decydują się na ich usunięcie.
Przyczyną powstawania kępek żółtych jest odkładający się w skórze cholesterol lub tłuszcz. Nie wykazują tendencji do złośliwienia i zasadniczo nie wpływają na jakość widzenia i funkcjonowanie powiek. Często towarzyszą zaburzeniom metabolicznym (hiperlipoproteinemia), dlatego nie powinno się ich lekceważyć. Ich obecność może świadczyć o podwyższonym poziomie cholesterolu, a to z kolei może zwiastować problemy z układem sercowo-naczyniowym. Dlatego, jeśli dostrzeżesz na swoich powiekach charakterystyczne żółtawe grudki, powinieneś skonsultować problem ze specjalistą.
CZYM SĄ KĘPKI ŻÓŁTE?
Kępki żółte to zmiany skórne o różnych kształtach i rozmiarach. Mogą być płaskie lub nieco wypukłe, miękkie albo lekko twardawe, o kolorze żółtym lub pomarańczowym. Występują zarówno w pojedynkę, jak i w większych grupach. Nie wymagają szczegółowej diagnostyki. Lekarz już po obejrzeniu zmian, potrafi rozpoznać kępki żółte. W razie potrzeby może też wyciąć ich fragment i przekazać do analizy histopatologicznej.
Kępki żółte są najczęściej efektem podwyższonego poziomu lipidów we krwi. Czynnikiem sprzyjającym ich powstawaniu jest wysokie stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz niskie HDL i/lub wysokie stężenie trójglicerydów. Dlatego pacjent, u którego pojawiły się kępki żółte powinien skonsultować się ze specjalistą i wykonać lipidogram. Nieprawidłowy wynik może bowiem oznaczać problemy z krążeniem. Nie zawsze jednak wszystkiemu winna jest hipercholesterolemia. Kępki żółte występują również u osób z prawidłowym cholesterolem i bez zaburzeń lipidowych. Tworzą się ponadto w przebiegu cukrzycy, miażdżycy, chorób nerek oraz wątroby (m.in. w marskości żółciowej wątroby). Kępki żółte są typowym objawem hipercholesterolemii rodzinnej, choroby lipidowej o podłożu genetycznym.
KĘPKI ŻÓŁTE – NIE TYLKO NA POWIEKACH
Kępki żółte najczęściej tworzą się w okolicach powiek. Mogą występować również na innych częściach ciała, np. dłoniach, stopach, kolanach, łokciach, ścięgnach – zwłaszcza ścięgnach Achillesa – w fałdach skórnych czy na pośladkach. Mogą pojawić się w każdym wieku, szczyt występowania kępek żółtych przypada jednak na 4.- 5. dekadę życia. Statystycznie częściej dotyczą kobiet.
USUWANIE KĘPEK ŻÓŁTYCH
Leczenie kępek żółtych polega na ich usunięciu. Zabieg chirurgiczny wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, trwa zaledwie kilka minut i praktycznie nie pozostawia blizn. Ponieważ kępki żółte lubią wracać, oprócz zabiegu chirurgicznego, równie ważne jest wdrożenie farmakoterapii i odpowiedniej diety. Jej podstawą powinny być produkty ubogie w tłuszcze. Aby przeciwdziałać powstawaniu żółtaków, niezbędne jest również leczenie współistniejących chorób metabolicznych. Zmiana nawyków żywieniowych w połączeniu z lekami obniżającymi cholesterol i trójglicerydy, zmniejszają ryzyko nawrotu kępek żółtych, choć nie eliminują go całkowicie.