Zadzwoń 32 506 50 85 
Badanie USG – w trosce o dziecięce bioderka
W Polsce 1 na 200 dzieci rodzi się z dysplazją stawu biodrowego. Choć schorzenie to stanowi poważny problem ortopedyczny, to jednak dzięki programowi badań przesiewowych zostaje najczęściej szybko wykryte i maluszek już na bardzo wczesnym etapie rozwoju może otrzymać pomoc. Podstawowym badaniem w profilaktyce dysplazji stawów biodrowych u niemowląt jest tzw. USG bioderek. Kiedy się je wykonuje i w jakich przypadkach? Czy badanie to jest bolesne dla dziecka? Na te i inne pytania odpowiedź znajdziesz w artykule.
Czym dysplastyczne biodro różni się od zdrowego?
W prawidłowo rozwijającym się biodrze głowa kości udowej przystaje do panewki, czyli zagłębienia znajdującego się w talerzu kości biodrowej. Natomiast przy dysplazji stawu biodrowego panewka jest płaska i płytka, co powoduje, że głowa kości udowej ześlizguje się z niej, zamiast swobodnie w nią wchodzić. Taki stan prowadzi najczęściej do podwichnięcia, a później zwichnięcia stawu biodrowego. Do rozwoju dysplazji może przyczynić się bardzo wiele różnych czynników. Schorzenie częściej występuje u dzieci, które:
- są płci żeńskiej
- urodziły się przed terminem (wcześniaki urodzone przez 37. tygodniem ciąży)
- w tracie porodu ułożone były pośladkowo
- urodziły się w rodzinie, w której występowały już patologie stawów biodrowych
- są z ciąży bliźniaczej
- są z ciąży powikłanej (zaburzenia hormonalne w ciąży, małowodzie),
- miały wysoką masę urodzeniową.
Dysplazja stawów biodrowych może mieć różne stopnie zaawansowania. W łagodnej występuje jedynie pewna niestabilność stawu – głowa kości udowej porusza się w panewce w tył i w przód. Bywa jednak, że oba elementy w ogóle do siebie nie przystają. Wtedy mamy już do czynienia z ciężką postacią dysplazji.
Czytaj też: Nieprawidłowa postawa ciała – jakie są jej skutki?
Ultrasonografia – podstawowy element diagnostyki
Ultrasonografia stała się kamieniem milowym we wczesnej diagnostyce dysplazji stawów biodrowych. Dzięki niej możemy w bezpieczny i bezbolesny dla dziecka sposób ocenić ich budowę. Badanie wykonuje się co najmniej dwukrotnie. Po raz pierwszy między 4. a 6. tygodniem życia dziecka, a po raz drugi między 12. a 14. tygodniem. Kolejne badanie wykonuje się dopiero, gdy dziecko zaczyna chodzić. USG stawów biodrowych przeprowadza się także u dzieci w wieku szkolnym, w przypadku wystąpienia takich objawów, jak: ból pachwiny, ból stawu biodrowego czy ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym oraz ból kolan, spowodowany nieprawidłowym ustawieniem stawu biodrowego.
Dzięki ultrasonografii poza dysplazją stawu biodrowego można zdiagnozować także szereg innych patologii, w tym chorobę Perthesa (choroba, w której dochodzi do obumierania tkanki kostnej) czy złuszczenie głowy kości udowej.
USG bioderek – krok po kroku
Zanim lekarz przystąpi do badania ultrasonograficznego, wykonuje testy, które mają ocenić stabilność stawów biodrowych dziecka. Jeśli w ich trakcie stwierdzi charakterystyczne przeskakiwanie, to można podejrzewać, że w bioderkach dziecka występuje jakaś nieprawidłowość. Żeby ją potwierdzić, lekarz musi wykonać USG. Jest to badanie, do którego dziecko nie musi być w żaden sposób przygotowane. Lekarz nakłada niewielką ilość żelu na głowicę aparatu ultrasonograficznego, a następnie przykłada ją do biodra dziecka. W tym momencie na ekranie monitora wyświetla się obraz przedstawiający struktury stawu biodrowego. USG bioderek wygląda zatem tak samo, jak każde inne badanie USG. Jest dla dziecka całkowicie bezpieczne, bezbolesne i trwa zaledwie kilkanaście minut.
Do oceny stanu bioderek dziecka lekarz posługuje się skalą Grafa, która uwzględnia 4 typy stawów biodrowych:
- Typ I: stawy biodrowe prawidłowe
- Typ II: stawy biodrowe fizjologicznie niedojrzałe
- Typ III: stawy biodrowe dysplastyczne z decentralizacją głowy kości udowej w panewce
- Typ IV: zwichnięte stawy biodrowe
Warto przeczytać: Kiedy iść z dzieckiem do ortopedy. Wskazania do wizyty
Moje dziecko ma dysplazję stawu biodrowego – i co teraz?
Teraz czas na leczenie! Może ono wyglądać różnie w zależności od stopnia zaawansowania i wieku dziecka. Nie we wszystkich przypadkach konieczne są ortezy. Czasem wystarczy układanie dziecka w pozycjach zgięciowo-odwodzeniowych, np. na brzuchu w pozycji „żabki” czy noszenie, w taki sposób, aby nóżki niemowlaka cały czas były rozstawione na boki. Przy dysplazji lekkiego stopnia stosuje się też tzw. „szerokie pieluchowanie”. Jeśli u dziecka występuje przykurcz przywodzicieli biodra, sięga się po specjalne zaopatrzenie ortopedyczne – poduszkę (pieluchę) Frejki, majtki Weickerta czy szelki Pavlika. Ustawiają kończyny dolne dziecka w pozycji zgięciowo- odwiedzeniowej i umożliwiają prawidłowe ułożenie głowy kości udowej w panewce stawu biodrowego. Jeśli przykurcz przywodzicieli biodra jest duży albo gdy leczenie zachowawcze zostanie wprowadzone zbyt późno, konieczna może okazać się operacja polegająca na rekonstrukcji stawu biodrowego drogą osteotomii kości udowej.
Reasumując, USG bioderek jest podstawowym narzędziem w diagnostyce dysplazji stawów biodrowych. Ponieważ jest to badanie przesiewowe, wykonywane u wszystkich niemowląt między 4. a 6. tygodniem życia, pozwala na wdrożenie szybkiego leczenia w razie wykrycia ewentualnych patologii.
